دستورالعمل اجرايي حمايت از كارآفرينان در راه‌اندازي كسب و كارهاي فنّاورانه

شماره ۹۹۶۵۱

مورخ ۱۳۸۶/۸/۱۹

دستورالعمل اجرایی حمایت از کارآفرینان در راه‌اندازی کسب و کارهای فنّاورانه

از محل اعتبارات آییننامه اجرایی بنگاههای کوچک اقتصادی زودبازده و کارآفرین

اهداف:

۱- حمایت از فنّاوران مستقر و غیر مستقر مورد تائید مراکز رشد یا پارک‌های علم و فنّاوری برای توسعه ایده‌ها و نوآوری‌های فنّاورانه آنها

۲- هدایت نظام یافته پژوهشها به سمت کاربردی و تجاری نمودن آنها و تکمیل چرخه دانش تا تولید ثروت

۳- زمینه‌سازی ارتباط نزدیک بین تولیدکنندگان دانش با بازارهای هدف و واحدهای اقتصادی

۴- فراهم نمودن زمینه رشد پژوهشهای علمی و دانشگاهی که توانایی توسعه نوآوری و یا کاربردی شدن را دارند.

۵- حمایت از نمونه‌سازی پژوهشها برای ارائه به بازار یا مصرف‌کنندگان نهایی

۶- کمک به ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب و اشتغالزایی پایدار برای دانش‌آموختگان دانشگاهی، مخترعین و صاحبان طرح‌های فنّاورانه

مستند قانونی:

این دستورالعمل به استناد بند ۷ مصوبه دهمین جلسه شورای عالی اشتغال مورخ ۲۶/۴/۱۳۸۶ ابلاغی به شماره ۵۵۹۴۳ مورخ ۱۳۸۶/۵/۷ (پیوست) تهیه شده و از محل اعتبارات آییننامه اجرایی بنگاههای کوچک اقتصاد زودبازده و کارآفرین قابل پرداخت است.

دستگاههای مجری:

وزارت کار و امور اجتماعی، صندوق مهر امام رضا (ع)، دفتر امور پارکها و مراکز رشد وزارت

علوم، تحقیقات و فنّاوری، مراکز رشد و پارک‌های علم و فنّاوری، واحدهای فنّاور (مستقر و غیر مستقر)

مورد حمایت مراکز رشد و پارکهای علم و فنّاوری، بانک‌های ملّت و تجارت به عنوان بانکهای عامل

مسئول نظارت:

مسئولیت نظارت عالیه بر حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده کارگروه نظارت، متشکل از دفتر توسعه امور کارآفرینان وزارت کار و امور اجتماعی، دفتر امور پارکها و مراکز رشد وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری و صندوق مهر امام رضا (ع) می‌باشد.

در استانها: با کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری میباشد.

کلیات و تعاریف:

ماده ۱- منظور از اصطلاحات به کار گرفته شده در این دستورالعمل به شرح زیر می‌باشد:

الف- فنّاور: شخصی است که توانایی تبدیل ایده، اختراع و ابداع را به محصول یا خدمات مبتنی بر دانش را دارد.

ب- واحد فنّاور: واحدی است که محصول تولیدی و یا خدماتی آن از ارزش‌افزوده بالا برخوردار بوده و تولیدات و یا خدمات آن متکی بر نیروی متخصص باشد.

پ- برنامه کسب و کار (Business Plan): برنامه‌ای است که واحد یا شخص فنّاور قبل از آغاز عملیات اجرایی آماده می‌کند تا تمام عوامل داخلی و خارجی اعم از وضعیت بازار، نیازمندیها فنی، و ویژگیهای اقتصادی، مالی و زمانی اجرای طرح یا پروژه مورد نظر در قالب فعالیتهای کارآفرینانه پویا را در نظر گرفته باشد.

ت- مرکز رشد: مرکز رشد علم و فنّاوری، نهادی حمایتی است که برای جبران خطرپذیری تبدیل ایده، ابداع و اختراع فنّاوران با تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری ایجاد می‌گردد.

ث- پارک: پارک علم و فنّاوری، نهادی است که مسئولیت هماهنگی، هدایت، حمایت و جذب فنّاوران در هر منطقه و یا استان توسط دستگاههای اجرائی و حاکمیتی، مراکز آموزشی و پژوهشی را بعهده دارد تا موجبات استمرار تشویق و حمایت از واحدهای فنّاور و حضور مؤثر رقابتی آنان در بازارهای داخلی و خارجی فراهم گردد.

ج- صندوق: منظور صندوق مهر امام رضا (ع) می‌باشد.

چ- دفتر فنّاوری: منظور دفتر امور پارکها و مراکز رشد وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری می‌باشد.

ح- دفتر کارآفرینان: منظور دفتر توسعه امور کارآفرینان وزارت کار و امور اجتماعی می‌باشد.

خ- بانک عامل: منظور بانک تجارت یا بانک ملت میباشد.

شرایط، گردش کار و اختیارات:

ماده۲– به منظور حمایت مالی از بنگاههای کارآفرین مستقر و غیر مستقر مورد تأیید مراکز رشد یا پارکهای علم و فنّاوری، طرح‌های پیشنهادی آنان پس از بررسی و تأیید توجیهات فنی و اقتصادی توسط مراکز رشد یا پارک‌های علم و فنّاوری به کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری جهت تصویب پرداخت تسهیلات ارسال میگردد تا به ازای هر واحد فنّاور، حداکثر تا سقف یک میلیارد ریال از محل منابع داخلی بانکهای عامل، تسهیلات پرداخت گردد.

ماده۳- نرخ سود و کارمزد واگذاری تسهیلات به واحد فنّاور برابر با مصوبه شورای پول و اعتبار میبا‌شد.

ماده۴– سهم آورده کارآفرینان برای هر طرح حداقل ۱۰ درصد مبلغ کل سرمایهگذاری طرح است که دانش فنی طرح می‌تواند تمام یا قسمتی از آورده متقاضی تلقی گردد.

تبصره ۱: دانش فنی به عنوان سهم آورده میباید به تایید مراکز رشد یا پارکها برسد.

تبصره ۲: شرایط احتساب دانش فنی در صورت موافقت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان سهم آورده متقاضی مورد عمل واقع خواهد شد.

ماده۵– سقف مدت اجرای طرح تا دو سال و دوره تنفس تا یک سال می‌باشد.

ماده۶- دوره مشارکت، تنفس و باز پرداخت تسهیلات جمعا تا سقف۷۲ ماه تعیین میگردد.

ماده۷- واگذاری تسهیلات توسط بانک عامل متناسب با پیشرفت عملیاتی و یا فیزیکی طرح پرداخت خواهد شد، تعداد مراحل پرداخت تسهیلات، مدت اجرا و دوره تنفس با رعایت مواد ۵ و ۶ بر اساس برنامه کسب و کار توسط مرکز رشد یا پارک تعیین خواهد شد.

ماده۸- به منظور تضمین باز پرداخت تسهیلات اعطایی پس از تایید نهایی طرح توسط مرکز رشد یا پارک و تصویب کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری، سفته با یک ظهرنویس به میزان ۱۵۰ درصد اصل تسهیلات، توسط صندوق طی انعقاد قرارداد از متقاضی اخذ خواهد شد.

ماده۹- به منظور کاهش خطرپذیری طرح‌های سرمایه‌گذاری و جبران کمبود وثایق و تضمین بازپرداخت طرحهای واحدهای فنّاور، تا سقف تسهیلات پرداختی از محل اعتبارات ردیف ۵۰۳۶۱۰ قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور که در اختیار صندوق قرار گرفته است،.در صورت عدم بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی اشخاص مشمول طرح، بانک عامل موظف است پس از ۴ ماه تاخیر در پرداخت اقساط و عدم نتیجه از پیگیریهای حاصله موضوع را به کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان، صندوق و مرکز رشد یا پارک مربوطه منعکس نماید. کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان بلافاصله نسبت به بررسی دلایل تاخیر در پرداخت اقساط مذکور اقدام و در صورت عدم دلایل توجیهی مانند تحولات قیمت محصول در بازار، حوادث قهری و غیر مترقبه موضوع را به صندوق جهت به اجرا گذاشتن وثیقه دریافتی ابلاغ مینماید. صندوق موظف است بلافاصله اقدام نماید. در صورتی که دلایل موجه تشخیص داده شد، کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان دستور بازپرداخت اقساط و دیون مربوطه را به صندوق و بانک عامل ابلاغ مینماید. صندوق موظف است نسبت به بازپرداخت دیون و تملک و یا واگذاری امتیاز طرح به اشخاص ذیصلاح معرفی شده توسط مرکز رشد یا پارک مربوطه اقدام نماید. به هر حال صندوق موظف به بازگشت سرمایه و جبران خسارتهای وارده میباشد.

تبصره : به میزان ۷ درصد تسهیلات معوق، بابت هزینه پیگیری حقوقی و اداری از محل منابع مندرج در جزء (ب) بند ۷ مصوبه دهمین جلسه شورای عالی اشتغال مورخ ۲۶/۴/۱۳۸۶ در اختیار صندوق قرار میگیرد.

ماده۱۰- وظایف مراکز رشد یا پارک‌های علم و فنّاوری:

۱- مراکز رشد و پارکها موظفند کلیه طرح‌های فنّاورانه شخص فنّاور را که دارای توجیه فنی- اقتصادی می‌باشد، مورد پذیرش و ارزیابی دقیق قرار داده و بر اساس شرایط و مدارک این دستورالعمل نسبت به تشکیل پرونده اقدام نمایند.

۲- برای استفاده از تسهیلات بانکی مذکور، مراکز رشد یا پارک‌ها، پس از بررسی برنامه کسب و کار اشخاص فنّاور، موظفند برنامه کسب و کار تایید شده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال را در استان محل اجرای طرح جهت تایید به کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان معرفی نمایند. و برنامههای مساوی یا بالاتر از ۵۰۰ میلیون ریال را پس از تصویب، جهت اعلام نظر به دفتر امور پارکها و مراکز رشد وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری ارسال تا پس از تایید به کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان معرفی نمایند.

۳- در پایان هر ماه لازمست گزارشی در خصوص تعداد اشخاص تحت پوشش و میزان بهره‌برداری از تسهیلات مذکور و آخرین وضعیت کارآفرینان توسط مراکز رشد یا پارک‌ها و دفتر فنّاوری تهیه و به دبیرخانه کارگروه اشتغال و همزمان به دفتر توسعه امور کارآفرینان ارسال گردد.

۴- وظیفه نظارت بر اجرای صحیح طرح‌های فنّاورانه و اعلام به کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استانها جهت معرفی به بانکهای عامل برای پرداخت مابقی سهمالشرکه بانک با مرکز رشد یا پارک معرفی کننده است.

ماده۱۱- وظایف کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استانها:

۱- بررسی طرحهای ارسالی از سوی مراکز رشد یا پارکها منطبق با آییننامهها و ضوابط اشتغال و کارآفرینی در استانها و این دستورالعمل و معرفی طرحهای تایید شده به صندوق

۲- در نظر گرفتن اولویت زمانی برای تایید طرحهای معرفی شده از سوی مراکز رشد یا پارکها، در اولین جلسه کارگروه

۳- بررسی دلائل عدم بازپرداخت اقساط اشخاص فنّاور و اعلام نظر به صندوق جهت اقدام

۴- نظارت عالیه بر حسن اجرای طرحهای مصوب

ماده۱۲- وظایف صندوق مهر امام رضا(ع):

۱- انعقاد قرارداد و تکمیل پرونده طرحهای معرفی شده از سوی کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استانها و معرفی به بانکهای عامل برای اخذ تسهیلات بر عهده صندوق می‌باشد.

۲- با توجه به اینکه صندوق در استانها دارای شعبه میباشد، لذا انعقاد قرارداد توسط صندوق بطور غیر متمرکز انجام خواهد شد.

۳- صندوق موظف است ۵ برابر مبلغ دریافتی از محل منابع مندرج در جزء (ب) بند ۷ مصوبه دهمین جلسه شورای عالی اشتغال مورخ ۲۶/۴/۱۳۸۶ در اختیار صندوق، بابت عدم بازپرداخت و جبران کمبود وثائق تسهیلات، تضمین‌های لازم را به بانکهای عامل ارائه کند.

۵- صندوق موظف است گزارش عملکرد خود را هر ماه تهیه و به معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال ارسال نماید.

ماده۱۳- وظایف بانکهای عامل:

۱- بانکهای عامل مسئولیت ارائه تسهیلات به طرحهای معرفی شده از سوی صندوق را به عهده دارند.

۲- با عنایت به اینکه بررسی فنی- اقتصادی طرح‌های متقاضیان دریافت تسهیلات توسط تیم کارشناسی مراکز رشد و پارک‌ها انجام می‌گیرد، بنابراین بانکهای عامل موظف‌اند پس از معرفی کتبی متقاضی از سوی صندوق، صورت مدارک مورد نیاز را جهت تشکیل پرونده اعلام و پس از تکمیل پرونده، ظرف مدت حداکثر ۱۰ روز کاری، قرارداد مشارکت را منعقد نمایند.

تبصره ۱- جهت نظارت بر حسن اجرای این بند، رونوشت طرح ارائه شده به بانکهای عامل، به دفتر توسعه امور کارآفرینان نیز ارسال می‌گردد.

تبصره ۲- در جهت ایجاد وحدت رویه در اجرای این بند، بانکهای عامل موظف‌اند به صورت متمرکز در دفتر مرکزی خود در تهران و مراکز استان، مجموعه واحدی را تحت نظارت معاونت امور اعتبارات تعیین کرده تا از مرحله دریافت طرح‌ها تا مرحله عقد قرارداد با متقاضیان تسهیلات در تماس باشند.

۳- مجوز عضویت در مرکز رشد یا پارک برای واحدهای مستقر به عنوان مجوز تأسیس واحد فنّاور منظور شده و بانکهای عامل جهت تشکیل پرونده از دریافت سایر مجوزهای صنعتی خودداری میکنند.

۴- بانکهای عامل مکلفند در صورت تاخیر در بازپرداخت تسهیلات و یا عدم تعیین تکلیف آن توسط شخص فنّاور پس از ۴ ماه اطّلاعات لازم را در اختیار صندوق و کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان قراردهند.

۵- بانکهای عامل موظف‌اند، هر ماه گزارشی از تعداد طرح‌های دریافت شده از اشخاص فنّاور (به تفکیک هر مرکز رشد و پارک) و مبلغ تسهیلات پرداخت شده به ازای هر طرح و سایر موارد مرتبط را تهیه و همزمان به دبیرخانه کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان، معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال، صندوق مهر امام رضا (ع) و معاونت فنّاوری وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری ارسال نمایند.

ماده۱۴- وظایف معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال:

۱- نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل

۲- پیگیری و بررسی گزارش‌های ماهانه و بر خط از صندوق مهر امام رضا (ع)، دفتر فنّاوری، مراکز رشد و پارکها و بانکهای عامل

۳- تهیه و ارسال گزارش‌های سه ماهه به دبیرخانه شورای عالی اشتغال

۴- برگزاری جلسات هم‌اندیشی با حضور نماینده دبیرخانه شورای عالی اشتغال، صندوق، رؤسای مراکز رشد و پارک‌های علم و فنّاوری کسب و کار و مراکز ذیربط به منظور بهبود فرایند بررسی نتایج تخصیص اعتبارات مذکور

۵- به منظور رفع مشکلات اجرایی احتمالی این دستورالعمل، کارگروهی متشکل از نمایندگان مراکز رشد و پارکها، صندوق، بانکهای عامل، دفتر توسعه امور کارآفرینان و دفتر امور پارکها و مراکز رشد وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری، هر فصل یک بار جلساتی را برگزار و نسبت به بررسی مشکلات احتمالی و ارائه و تصویب راه‌حلهای موردنیاز در چارچوب این دستورالعمل اقدام خواهد کرد. مصوبات این کارگروه با امضای وزیر کار و امور اجتماعی قابلیت اجرا دارد.

تبصره۱: دبیر این کارگروه، مدیر کل دفتر توسعه امور کارآفرینان و دبیرخانه نیز در محل این دفتر خواهد بود.

تبصره۲: دفتر توسعه امور کارآفرینان موظف است، مصوبههای تأیید شده این کارگروه را پس از تأیید و امضای وزیر کار و امور اجتماعی جهت اجرا به دستگاه‌های ذیربط (مراکز رشد،‌ پارک‌ها و بانکهای عامل) ابلاغ نماید.

تبصره۳: رونوشت کلیه مصوبهها و تصمیمهای اتخاذ شده به دبیرخانه شورای عالی اشتغال ارسال میشود.

ماده۱۵- این دستورالعمل در۱۵ ماده و ۸ تبصره در مورخ ۵/ ۸/۸۶ به تصویب دبیر شورای عالی اشتغال رسید و برای اجرا به معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال، صندوق مهر امام رضا (ع) و مراکز ذیربط ابلاغ گردید.

شرایط و مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده متقاضیان تسهیلات کارآفرینی فنّاورانه

تکمیل کاربرگهای برنامه کسب و کار کارآفرینی پیوست توسط متقاضی و ارائه آن به مرکز رشد یا پارک علم و فنّاوری
ارائه رونوشت برابر با اصل اساسنامه و آخرین تغییرات روزنامه رسمی
ارائه معرفی نامه و تاییدیه از مرکز رشد یا پارک علم و فنّاوری
ارائه رونوشت برابر با اصل شناسنامه- کارت پایان خدمت- کارت ملی- مدرک تحصیلی
اعلام میزان آورده نقدی و غیر نقدی متقاضی، تایید شده توسط رییس مرکز رشد یا پارک

زمانبندی

۱- بررسی و تایید توسط مرکز رشد یا پارک حداکثر به مدت ۷ روز کاری خواهد بود.

۲- بررسی و تایید طرحهای ۵۰۰ میلیون ریال تا یک میلیارد ریال توسط دفتر امور پارکها و مراکز رشد وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری حداکثر به مدت ۱۰ روز کاری خواهد بود.

۳- بررسی و تایید توسط کارگروه اشتغال و سرمایهگذاری استان حداکثر در اولین جلسه کاری کارگروه خواهد بود.

۴- بررسی و تایید توسط شعبه استانی صندوق حداکثر به مدت ۷ روز کاری خواهد بود.

۵- انعقاد قرارداد با متقاضی تسهیلات حداکثر به مدت ۱۴ روز کاری خواهد بود.

۶- کل زمان بررسی، تایید، پرداخت و انعقاد قرارداد با هر متقاضی حداکثر به مدت ۴۵ روز کاری خواهد بود.

تذکر: با توجه به ضرورت حمایت از کارآفرینان و جلوگیری از تطویل گردشکار، هر یک از واحدهای فوق در کاهش زمان اقدامات مربوطه، نهایت کوشش را به عمل خواهند آورد.