
طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی ایران « مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بینماید »
آنچه که از این ماده می توان نتیجه گرفت اینست که مرد هر وقت بخواهد می تواند زن خودش را طلاق بدهد بدون هیچ گونه دلیل و یا عذر موجه صرفاً با تقاضای مرد دادگاه رسیدگی را شروع و حکم طلاق یا همان گواهی عدم امکان سازش را صادر می نماید
اما گاهی اوقات خانمهای محترم که از دست شوهرشان و یا احتمالا اقوام شوهرشان و زندگی شان به ستوه آمده اند و راهی جز جدایی از همسرشان را نمی بینند باید مواردی را بدانند چرا که درخواست طلاق توسط زوجه ( خانمها ) کم و خیلی سخت توسط محاکم حقوقی قابل پذیرشمی باشد .
اول از همه باید انواع طلاق را از دید قانون و شرع اسلام شناخته و سپس به اعتبار آن به بررسی موضوع بپردازیم
مطابق ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی طلاق بر دو نوع است :
۱- طلاق بائن : برای شوهر حق رجوع نیست – یعنی شوهر نمی تواند به همسرش رجوع کند مگر در صورت عقد مجدد
۲- طلاق رجعی : شوهر می تواند در ایام عده طلاق رجعی (که ۱۳۰ روز می باشد ) به همسرش رجوع نموده و طلاق باطل می شود.معمولاً شوهر لفظاً یک یا دو بار به همسرش می گوید طلاقت افتاده باشدو اگر برای بار سوم بگوید طلاق بائن است.رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می شود
در موارد ذیل طلاق بائن است :
۱- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود : یعنی اگر در دوران عقد نامزدی و قبل از همخوابی وقبل عمل زناشویی، شوهر زن خود را طلاق بدهدو به عبارتی پرده بکارت سالم باشد.
۲- طلاق زن یائسه : زنی که تقریباً به سن ۴۵ سالگی و بالاتر رسیده باشد و امکان بارداری آن نبوده و یا خیلی کم باشد .
۳- سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد یا نتیجه نکاح جدید .یعنی اگر مرد بار اول و دوم لفظاً زنش را طلاق رجعی دهد برای بار سوم دیگر طلاق رجعی نیست بلکه بائن است.
۴- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد .
الف- طلاق خلع : آن است که زن بواسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر میدهد طلاق بگیرد اعم از اینکه مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد به عبارتی ( مهرم حلال، جونم آزاد )
تبصره : کراهت زن از همسرش باید در دادگاه صالحه ثابت شود و هر چیزی می تواند کراهت باشد
ب- طلاق مبارات : آن است که کراهت از طرفین باشد ولی در این صورت عوض باید زائید بر میزان مهر نباشد
قابل توجه زوج های محترم مخصوصاً آقایان :
آقایانی که می خواهند همسرشان را مطابق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی طلاق بدهند باید تبصره های موضوع قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق را رعیات کنند بطور خلاصه باید تمام مهریه و جهیزیه را پرداخت نمایند ، نصف اموالی که از زمان زوجیت بدست آورده اند را به همسرشان بدهند ، اجرت المثل ایام زوجیت را بپردازند ( طبق نظر کارشناس ) حق المتعه را طبق نظر کارشناس بدهند و ….
اگر خانمها می خواهند طلاق بگیرند!!!!! بخوانند
الف – در موارد ذیل زن می تواند تقاضای فسخ نکاح کند :
۱- جنون شوهر – هر وقت ایجاد شود بعد از عقد یا قبل از عقد مستمر باشد یا ادواری
۲- خصاء – اخته بودن مرد از طریق دخل و تصرف و عملیات مادی در آلت تناسلی مرد
۳- عنن به شرط اینکه ولو یکبار عمل زنا شویی را انجام نداده باشد – نا توانی مرد در ایفای وظایف زنا شویی
۴- مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد
تبصره اگر زن قبل از عقد عالم به عیب های خصا و مقطوع بودن باشد حق فسخ ندارد
ب – طبق ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام به دادن نفقه زن می تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر را به اجبار به طلاق می نماید همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه
ج- در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد ، وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود ، دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در وصرتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود .
عسر و حرج عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح ، از مصادیق عسر و حرج است :
۱- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
۲- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
۳- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
۴- ضرب وشتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
۵- ابتلای زوج به بیماریهای صعبالعلاج روانی یا ساری یا هر عارضهی صعبالعلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.
توجه : خیار فسخ فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد بعد از اطلاع به علت فسخ، نکاح را فسخ نکند خیار او ساقط میشود به شرط این که علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد. تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار لازم بوده به نظر عرف و عادت است.
در صوروت وجود شرایط فوق زن دادخواستی بخواسته صدور حکم بر طلاق به دلیل عسر و حرج تقدیم دادگاه می کند و دلایل خود را تقدیم دادگاه می نماید و پس از رسیدگی حکم لازم را صادر می کند .در این صورت زوجه مستحق تمامی حق و حقوق خود می باشد و می تواند ضمن دادخواست طلاق تقاضای حقوقات شرعی و قانونی خود را بنماید که دادگاه موظف به رسیدگی است .
اما نکته آخر
ماده۲۹ قانون حمایت خانواده می گوید : دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرتالمثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینههای حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می کند. همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند. ثبت طلاق موکول به تأدیه حقوق مالی زوجه است. طلاق درصورت رضایت زوجه یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکومٌ به نیز ثبت می شود. در هرحال، هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.
در پایان ضمن تشکر بابت خواندن مطالب لازم به عرض که بد ترین حلال نزد خداوند طلاق استو امیدوارم خانمها و آقایان محترم با انجام مشاوره های لازم قبل و بعد از ازدواج از ایجاد هر گونه تنش و درگیری بروز اختلافات خانوادگی پرهیز کنند و خدواند را در همه حال شکر نمایند – امید است کزین غمان برسد مژده امان
گردآوری و تدوین: حسین معروفی