تعریف رهن

رهن در لغت به معنای حبس گذاشتن و گذاشتن مالی به عنوان وثیقه وتضمین در نزد طلبکار است که اگر بدهکارنتوانست دین خود را پرداخت کند از محل آن با مجوز قانونی و اقدام در محاکم قضایی، طلب خود را وصول کند.براین اساس به گرو گذار((راهن)) وبه گرو گیرنده((مرتهن)) و به مالی که گرو گذاشته می شود ((مرهونه)) یا ((مورد رهن)) می گویند.

تعریف قانونی رهن

رهن عقدی است که موجب اطمینان مرتهن از وصول طلب خویش می‌شود بنابراین اگر شرط شود که حق فروش ندارد، این رهن باطل خواهد بود. (ماده۷۷۱و۷۷۸ قانون مدنی).

با توجه به تعریف ارائه شده ذکر نکات ذیل در مورد عقد رهن لازم و ضروری به نظر می رسد:

1. عقد رهن از طرف راهن لازم است؛ لذا نمی‌تواند عقد را فسخ نماید، ولی از طرف مرتهن جائز است و می‌تواند آن را فسخ کند، مرتهن و راهن در مورد این‌که مال رهینه در تصرف چه کسی باشد توافق می‌کنند. مال مرهونه می‌تواند در مقابل چند دین مورد رهن قرار گیرد و همچنین چند راهن می‌توانند یک مال را نزد یک مرتهن گرو بگذارند.
2. رهن موجب مالکیت مرتهن بر عین مرهونه نمی‌شود بلکه صرفاً یک نوع وثیقه است، بنابراین عین مرهونه در مالکیت مرتهن باقی می‌ماند؛ در نتیجه منافع آن مال در تحت مالکیت مرتهن خواهد بود.
3. ثمره و منافع رهن، اگر متصل باشد مثل چاقی گوسفند، جزء رهن است و اگر منفصل باشد، مثل شیر گوسفند، متعلق به راهن است مگر این‌که طرفین قرارداد توافق دیگری در این مورد داشته باشند(بر گرفته از مادۀ ۷۸۶ قانون مدنی)
4. هر عینی قابل رهن نیست تنها عین معین است که قابل رهن است عین کلی فی الذمه قابل رهن نیست زیرا کلی فی الذمه دین محسوب میشود و قابل قبض نیست.
5. طلب قابل رهن نیست زیرا در عقد رهن موضوع رهن میبایست قبض شود در حالی که طلب قابل قبض نیست لذا نمیتوان ان را به عنوان رهن قرار داد.
6. از شرایط موضوع رهن باید ملک راهن باشد اگر موضوع رهن ملک راهن نباشد رهن غیر نافذ است وفضولی محسوب میشود و منوط به تنفیذ از ناحیه مالک اصلی می باشد.
7. مال مورد رهن نباید مصرف شدنی و فاسد شدنی باشد بلکه باید در طی زمان موجود و سالم باشد زیرا در غیر اینصورت احکام و اقدامات مربوط به آن متفاوت می شود و در این مقاله نمی گنجد در عنوان مخصوص به آن توضیح خواهیم داد.