تکلیف دولت برای کاهش سن ازدواج به میزان ۱۰ درصد

لایحه برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران چندی پیش به مجلس شورای اسلامی ارایه شد و پس از بررسی توسط نمایندگان، به تصویب رسید. این لایحه اکنون برای تصویب نهایی به شورای نگهبان ارجاع شده تا در صورت تصویب تبدیل به قانون شود. موادی از این لایحه، به حوزه زنان و خانواده و مباحث مرتبط با این حوزه اختصاص پیدا کرده است. مثلاً در برخی از مواد، قانون‌گذار به مسأله ازدواج توجه داشته است. در زیر مروری خواهیم داشت بر موادی از این لایحه که به موضوع ازدواج اختصاص دارد.

به گزارش مهرخانه، ماده ۱۱۷ دولت را موظف کرده است براساس سیاست‌های کلی جمعیت و خانواده و سند جمعیت مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری نهاد‌های ذی‌ربط، به منظور تقویت و تحکیم جامعه‌ای خانواده‌محور و تقویت و تحکیم و تعالی خانواده و کارکردهای اصلی آن، با رعایت الگوی اسلامی ایرانی و سبک زندگی اسلامی ایرانی با ایجاد سازوکارها و تأمین اعتبارات لازم تا پایان سال اول اقداماتی را به‌عمل آورد که یکی از این اقدامات، کنترل و کاهش میانگین سن ازدواج به میزان ۱۰ % نسبت به سال پایه اجرای برنامه است.

بند ۶ ماده ۱۱۷ به پشتیبانی و حمایت از ترویج ازدواج موفق و آسان، فرزندآوری و تربیت فرزندان صالح، ارزش دانستن ازدواج و فرزندآوری، از طریق تمهید و سازوکارهای قانونی و اعطای تسهیلات و امکانات و چتر فراگیر بیمه‌های درمانی و تکمیلی اشاره دارد.

مشاوره‌های قبل، حین و پس از ازدواج/ برخورداری خدمات مشاوره از تسهیلات بیمه‌ای
در بند ۷ این ماده آمده است: آموزش و مشاوره مستمر و مسئولانه نوجوانان، جوانان با اولویت خانواده‌ها قبل، حین و دست کم پنج سال پس از ازدواج توسط همه دستگاه‌های ذی‌ربط، به‌ویژه وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت ورزش و جوانان و سازمان بهزیستی، مراکز آموزش عمومی و آموزش عالی دولتی و غیردولتی، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و سایر نهادهای ذی‌ربط با برخورداری خدمات مشاوره و روانشناسی از تسهیلات و مزایای بیمه‌های پایه و تکمیلی.

ارایه تسهیلات به زوج‌های دارای فرزند بیشتر
بند ۸ ماده ۱۱۷ نیز به ارائه تسهیلات و امکانات ساخت و اجاره مسکن با اولویت زوج‌های دارای فرزند بیشتر و اقدام نسبت به سلامت ازدواج و درمان ناباروری اختصاص دارد.

در بند ب ماده ۱۱۹ به وظیفه صداوسیما اشاره شده و آمده است: سازمان صداوسیما مکلف است در برنامه‌های خود ترویج ازدواج، ضدارزش بودن طلاق و آسیب‌های اجتماعی آن برای زوجین و فرزندان، فرهنگ افزایش پایبندی زوجین به خانواده و حفظ حرمت خانواده را به عنوان محورهای اصلی مدنظر قرار دهد.

مشاوره و آزمایش ژنتیک در هنگام ازدواج
ماده ۹۰ لایحه برنامه ششم توسعه می‌گوید: در هنگام ازدواج، بررسی تمامی زوجین به منظور شناسایی در موارد در معرض خطر اختلالات ژنتیک، در قالب شبکه بهداشت و درمان کشور اجباری است و موارد در معرض خطر به مراکز مشاوره ارجاع و چنانچه نیاز به آزمایش ژنتیک باشد به مراکز مجاز معرفی می‌شوند.

براساس ماده ۳۸، مجموع ناخالص پرداختی ماهانه به مدیران دستگاه‌های اجرایی موضوع این قانون، حداکثر رقمی معادل یک و نیم برابر حداکثر حقوق و مزایای مستمر قابل پرداخت به کارکنان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری در ماده (۷۶) این قانون است. تبصره ۳ این ماده اشاره دارد: علاوه بر پرداخت‌های فوق، پرداخت عیدی موضوع قانون نحوه پرداخت عیدی به کارکنان دولت مصوب ۲۰ / ۱۰ / ۷۴ پرداخت‌های قانونی در زمان فوت، ازکارافتادگی، بازنشستگی یا ازدواج، طبق قوانین و مقررات مورد عمل درباره کارکنان تابع قانون مدیریت خدمات کشوری و اعطای نشان‌های دولتی بر طبق قوانین و مقررات مصوب، درباره مشمولان این قانون امکان‌پذیر است.

تکلیف بانک‌ها در خصوص ارایه تسهیلات ازدواج
لایحه برنامه ششم توسعه الحاقاتی هم داشت که یکی از این الحاقات به مسأله جوانان و ازدواج مربوط می‌شود. طیبه سیاوشی؛ نماینده مردم تهران در رابطه با بند الحاقی به لایحه برنامه ششم برای ارتقاء وضعیت جوانان گفت: مصوبه مجلس باعث دلگرمی جوانان به‌ویژه کمک به اشتغال جوانان و سازمان‌های مردم‌نهاد می‌شود و در راستای کمک به سرانه بیمه ازدواج و حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد است. ما بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری را مکلف کردیم بخشی از تسهیلات قرض‌الحسنه خود را به تسهیلات ازدواج اختصاص دهند و در این مصوبه، نقش نظارتی مجلس هم برای ضمانت اجرای این قانون پیش‌بینی شده است. منبع تأمین اعتبار این مصوبه، یک‌پنجم از ماده ۸۸ لایحه برنامه ششم توسعه در مورد مالیات بر دخانیات است که مجموع اعتبار آن ۱۵۰۰ میلیارد تومان دیده شده و یک‌پنجم نیز از محل ماده ۱۰۹ لایحه برنامه ششم، در خصوص اختصاص بیست وهفت صدم درصد مالیات بر ارزش افزوده برای توسعه ورزش همگانی است که مجموع آن نیز ۱۴۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.