
با توجه به ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ که بیان کرده است در صورتی که مرتکب دارای عاقله نبوده یا عاقله تمکن مالی نداشته باشد، دیه توسط مرتکب و در صورت عدم تمکن از بیتالمال پرداخت میشود، در موردی که در انتهای کار دیه باید توسط بیتالمال پرداخت شود، شیوه وصول دیه از بیتالمال چگونه است؟ آیا شاکی یا اولیایدم باید برای وصول دیه دادخواست حقوقی علیه دولت مطرح کنند یا اینکه از طریق اجرای احکام باید اقدام شود؟ در مورد قتل خطای محض که توسط اتباع بیگانه (صغیر و مجنون) در قلمرو و سرزمینی جمهوری اسلامی ایران اتفاق میافتد، مقررات مربوط به عاقله در قانون مجازات اسلامی در رابطه با این افراد چگونه است؟
در فرض سؤال در صورت مطالبه دیه توسط شاکی یا اولیایدم از بیتالمال به استناد مواد ۴۷۰ و ۴۸۷ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، پرونده کیفری بدون صدور قرار مجرمیت و کیفرخواست به دادگاه عمومی جزایی ارسال میشود و دادگاه با بررسی موضوع و احراز شرایط قانونی، حکم به پرداخت دیه از بیتالمال را صادر میکند. معالوصف، چنانچه اولیایدم یا شخص مصدوم به عنوان خواهان، دعوای حقوقی مطرح کنند، صدور حکم از دادگاه حقوقی مستلزم تقدیم دادخواست با کلیه شرایط مقرر در قانون است و دادخواست به طرفیت وزارت دادگستری تقدیم میشود. همچنین با توجه به ماده ۳ قانون مجازات اسلامی، مقررات جزایی در مورد کلیه سکنه ایران یعنی کلیه اشخاصی که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم شوند، قابل اعمال است؛ مگر آنکه به موجب قانون، ترتیب دیگری مقرر شده باشد و چون در فصل چهارم از کتاب چهارم (دیات) قانون مذکور، در خصوص مسئولیت عاقله در پرداخت دیه، مقنن شرط خاصی برای مرتکب یا مجنیعلیه از حیث تابعیت قائل نشده است، بنابراین در فرض سؤال فرقی بین مرتکب ایرانی و مرتکب تبعه بیگانه وجود ندارد.
حمایت