اثبات نسب

مقدمه

خانواده با نکاح صحیح زن و مرد تشکیل میشود و نسب مشروع نیز ناشی از ازوداج مشروع پدر و مادر است زیرا قانو گذار طفلی را که از رابطه آزاد زن و مرد به وجود امده منسوب به هیچ کدام نمیداند و چنین کودکی عضو خانواده نبوده و حتی از نام پدر و مادر استفاده نمیکند و از انان ارث نمی برد.آثار رابطه ای که زن و مرد با یکدیگر دارند تابع واقعیت است نه اعتقاد دو طرف به عنوان مثال چنانچه طرفین یا یکی از انان به وجود رابطه زناشویی یا انعقاد عقد نکاح صحیح آگاه نباشد،این اعتقاد خللی به نسب مشروع طفل نمیرساند و طفل ناشی از این رابطه مشروع ومنسوب به پدر و مادر خویش است همچنین حرمت نزدیکی بین زن و مرد باید ذاتی باشد نه عارضی. به این معنی که گاهی رابطه بین زن و مرد به دلائلی چون در حال احرام بودن یه عده نزدیکی به شبهه حرمت دارد که در صورت انعقاد نطفه د راین دوران و تولد کودک باید طفل را منسوب به پدر و مادر دانست. از ظاهر ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی نیز چنین استنباط میگردد.

ارکان دعوی

الف)انعقاد عقد نکاح صحیح : باتوجه به اجباری شدن ثبت نکاح به وسیله سند ازدواج احراز میشود و الا با اقرار یا شهادت شهود و سایر امارات قابل احراز است

ب)انعقاد نطفه طفل ناشی از رابطه زناشویی زوجین

مراحل دادرسی

به نظر میرسد به طورمعمول باید بین دلایل و روند دادرسی اثبات نسب مادری بااثبات نسب پدری تفکیک قائل شد

۱) اثبات نسب مادری: اگر کسی بخواهد نسب مشروع خود را به زنی که شوهر دارد اثبات کند میتواند به دلائل متعددی از جمله سند ولادت یا شناسنامه که متداول ترین دلیل اثبات نسب است،شهادت شهود،امارات از جمله نظر کارشناس یا پزشکی قانونی با تطبیق DNAخون مدعی با خانواده ای که خود را منسوب بدان میداند و یا اقرار استناد کند. دراین صورت دادگاه چنانچه به دلایلی چون سند ولادت یا سند سجلی و اقرار بخواهد نسب و ادعای مدعی را احراز کند،بعد از تشکیل اولین جلسه دادرسی مبادرت به انشای رای مینماید و الا چنانچه دلیل اثبات دعوی،شهادت شهود باشد ،بعد از تشکیل اولین جلسه دادرسی قرار استماع شهادت شهود صادر و در وقت مقرر دیگری با استماع ان و عنایت به گواهی گواهان ،اقدام به صدور رای مینماید

۲) اثبات نسب پدری: گاهی فرد نسب مشروع خود را به شخصی به عنوان پدر خود ادعا میکند در این صورت باید ثابت نماید وی حاصل رابطه مشروع مادرش با مدعی علیه ،به موجب عقد نکاح صحیح بوده است.اثبات نسب پدری در رویه قضائی ار حیث ادله اثبات دعوی کمی دشوارتر از مورد قبل است و در این راه غالبا هیچ شاهدی مانند قبل که از مادر متولد شده است و نظایر ان به کار نمی اید.لیکن دلائلی چون اقرار و اماره فراش« ماده ۱۱۵۸ و ۱۱۵۹ ق. م»میتواند در احراز قضیه راه گشا باشد.در صورتی که امکان اثبات از طریق مذکور فراهم نبود میتوان بااستفاده از امارات دیگر از جمله جلب نظر پزشکی قانونی و تعییننسب از طریق تطبیق DNAخون به نتیجه رسید.

« بنا به مراتب فوق رسیدگی به این دعوی نیازمند یک جلسه رسیدگی و یا در صورت ارجاع به نظر پزشکی قانونی، سه جلسه رسیدگی است»

نویسنده

وکیل پایه یک مهرداد طالبی

See author's posts