ضرورت همکاری دولت و مجلس برای تسهیل در جذب قضات

 هر قاضی یک هزار و ۵۰۰ پرونده
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی مسئولان قوه قضاییه از جمله محمدباقر ذوالقدر معاون راهبردی قوه قضاییه، حدود ۱۱ هزار قاضی در سراسر کشور فعالیت می کنند که اگر تعداد پرونده های مطرح در دستگاه قضا را ۱۵ میلیون فقره در نظر بگیریم، به عبارتی هر قاضی در سال باید یک هزار و ۵۰۰ پرونده را رسیدگی کند؛ آن هم پرونده هایی که گاهی اوقات به چند صد
صفحه می‌رسد.

جذب بیش از چهار هزار قاضی  طی ۸ سال
آیت الله آملی لاریجانی ۱۵ آبا ماه امسال در جلسه مسئولان عالی قضایی با بیان اینکه بدون همکاری دولت و مجلس برای جذب قاضی و کارمند در دستگاه قضایی حل مشکل اطاله دادرسی ممکن نخواهد بود، خاطر نشان کرد: ما برای جذب سالانه ۸۰۰ قاضی که در قانون پیش بینی شده است، طی سنوات مختلف به معنای دقیق کلمه جنگیده ایم. حتی در چند نوبت از مقام معظم رهبری برای حل این مشکل استعانت خواستیم زیرا دولت‌ها و مجلس همکاری لازم را نمی‌کردند البته در حال حاضر مجلس همکاری بسیار خوبی در این زمینه دارد.
رییس دستگاه افزود: بر اساس همین پیگیری‌ها توانستیم طی هشت سال بیش ازچهار هزار قاضی به سیستم قضایی اضافه کنیم و امروز ۱۱ هزار قاضی مشغول به فعالیت هستند که البته طی این سال‌ها دو هزار قاضی نیز بازنشسته یا به دلیل برخی تخلفات از دستگاه قضایی منفصل شده اند.
آیت الله آملی لاریجانی با اعلام آمادگی دستگاه قضایی برای هر گونه اقدام در جهت جذب و آموزش قضات و کارمندان قضایی و همکاری برای رفع این کمبود، اظهار کرد: یکی دیگر از مهمترین دلایل اطاله دادرسی، تعداد بالای پرونده هاست. حسب برخی گزارش‌ها در بعضی از کشور‌های غربی یک قاضی در طول روز تنها به یک پرونده رسیدگی می‌کند اما این آمار در کشور ما به روزانه بین پنج تا هفت پرونده نیز می‌رسد.
در چنین شرایطی واضح است که با وارد آمدن فشار به قاضی و عدم فرصت برای دقت لازم در رسیدگی به پرونده مشکلاتی به وجود خواهد آمد.

چالش جذب قضات جدید در برنامه ششم
زمانی که بحث قانون تدوین قانون برنامه ششم مطرح شد، دستگاه قضا که به رغم جذب قضات جدید در قالب برنامه پنج توسعه همچنان از کمبود نیروی قضایی رنج می برد، پیش بینی کرد در قالب برنامه ششم نیز مانند برنامه پنجم، هر سال ۸۰۰ قاضی جذب شود اما کاری به این راحتی ها نبود به طوری که رییس قوه قضاییه دهم خرداد ماه سال ۹۵ گفت: امروز بعد از اضافه شدن چهار هزار قاضی هنوز شعباتی داریم که در ماه باید ۲۵۰  پرونده رسیدگی کنند لذا برخی اوقات با انباشت پرونده در شعبات
مواجهه می‌شویم.
آیت الله آملی لاریجانی توضیح داد: آئین دادرسی جدید که برای محاکم تجدید نظر نیز احضار اطراف پرونده را لازم دانسته، بار مضاعفی را ایجاد کرده و لذا تعیین وقت‌های تجدید نظر به تعویق می‌افتد.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به ادامه جذب قضات در برنامه ششم توسعه گفت: امسال ما برای پیش‌بینی جذب قاضی در برنامه ششم توسعه تلاش زیادی کردیم و از بالا تا پایین دستگاه‌های اجرایی را دیدیم. شاه را راضی کردیم، نخست وزیر و وزیر را راضی کردیم و آنها که راضی شدند حالا در مجلس کوتاه نمی‌آیند.
آملی لاریجانی ادامه داد: ما قصد داریم در برنامه ششم توسعه مانند برنامه پنجم، حداقل چهار هزار قاضی را در طول پنج سال جذب کنیم تا وضعیت تراکم پرونده‌ها اینطور نباشد و بتوانیم الزامات قانون آئین دادرسی کیفری را انجام دهیم. این مسئله با موافقت دولت، در هیئت وزیران تصویب شد اما در مجلس جذب ۸۰۰ قاضی در سال را به ۵۰۰ قاضی در سال کاهش دادند.

موافقت مجلس با جذب چهار هزار قاضی در برنامه ششم
نهایتاً پس از رایزنی های بسیار و توجیه نمایندگان مجلس مبنی‌بر نیاز ضروری دستگاه قضا به جذب قاضی و کارمند، نمایندگان مجلس در جلسه ۲۰ دی سال ۹۵ با جذب حداکثر ۸۰۰ قاضی و سه هزار و ۲۰۰ نیروی اداری از سوی قوه قضاییه در قالب بند هـ ماده ۱۲۹ برنامه ششم توسعه موافقت کردند.
بر اساس بند (هـ) قوه قضائیه (دادگستری جمهوری اسلامی ایران) می‌تواند سالانه حداکثر ۸۰۰ قاضی جدید برای تکمیل پست‌های قضایی بلاتصدی مصوب خود و به تعداد سه هزار و ۲۰۰ نفر نیروی اداری و پشتیبانی برای تکمیل پست‌های اداری و پشتیبانی بلاتصدی خود در سقف اعتبارات مصوب از طریق آزمون استخدامی و در فضای رقابتی از میان استعدادهای برتر و نخبگان دانشگاهی و حوزوی جذب کنند.

نام نویسی ۲۸ هزار نفر در آزمون قضاوت ۹۶
قوه قضاییه امسال نیز مانند سال های گذشته اقدام به برگزاری آزمون قضاوت کرده اما با این تفاوت که به موجب قانون برنامه ششم، آزمون استخدامی کارکنان اداری را نیز برگزار
می کند.
حجت الاسلام علیرضا امینی معاون منابع انسانی رییس قوه قضاییه چندی پیش در گفت‌وگو با «حمایت» از نام نویسی ۱۲۸ هزار نفر در آزمون جذب منصب قضا سال ۹۶ و آزمون جذب کادر اداری دستگاه قضا خبر داد و گفت: ۲۸ هزار نفر برای شرکت در آزمون قضاوت و حدود ۱۰۰ هزار نفر نیز برای شرکت در آزمون استخدامی اداری ثبت‌نام کردند.
امینی تصریح کرد: روند جذب قضات در هر سال با یک فرم مشخص پیش می‌رود و ما طبق برنامه مجاز به جذب ۸۰۰ قاضی در دستگاه قضایی هستیم.
بنابر اعلام معاونت منابع انسانی قوه قضاییه، مرحله نخست آزمون قضاوت سال ۹۶ که به سئوالات چهار گزینه‌ای اختصاص دارد، روز جمعه ۲۴ آذر و آزمون تشریحی، ۲۷ بهمن ۹۶
برگزار می شود.

رسیدگی به ۱۵٫۵ میلیون پرونده در سال گذشته
بدون شک برنامه ششم توسعه راهکار مناسبی را در جهت رفع مشکلات قوه قضاییه در بحث نیروی انسانی ارایه داده اما متأسفانه عدم اطلاع برخی از مسئولان و نمایندگان مجلس از موضوعات قضایی باعث شده در مجموع،  چالش نیروی انسانی به‌طور کامل حل نشود.
البته در این میان نباید از تعداد بالای عناوین مجرمانه غافل شد، زیرا بر اساس اعلام محمدباقر ذوالقدر، معاون راهبردی دستگاه قضا، در سال گذشته حدود ۱۵٫۵ میلیون پرونده با همت قضات شریف کشور مورد رسیدگی قرار گرفته است.
این مقام مسئول افزایش و جذب قضات، بهره گیری هرچه بهتر از دادرسی الکترونیک و استفاده بهینه از فناوری‌های نوین را از مهمترین شاخص‌های قوه قضاییه در کاهش اطاله دادرسی، دادرسی عادلانه، توسعه حقوق شهروندی و رضایت بیش از پیش ارباب رجوع دانست و این موارد را  از اولویت‌های دستگاه قضا از ابتدای حضور آیت الله لاریجانی در قوه قضاییه تا کنون
نام برد.
قطعاً حذف بسیاری از عناوین مجرمانه می‌تواند از افزایش پرونده‌های ورودی به قوه قضاییه جلوگیری و در نهایت کیفیت رسیدگی ها توسط قضات را افزایش دهد.