پیگیری های دستگاه قضا برای کاهش آلودگی هوا

آلودگی هوا از جمله معضلاتی است که با رشد و گسترش شهرنشینی، تغییرات آب و هوایی و استفاده روز افزون از وسایط نقلیه موتوری غیراستاندارد، گریبان شهروندان ایرانی را گرفته است؛ به طوری که بنابر اعلام رییس کارگروه سلامت هوای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فقط درتهران و در سال ۹۵، چهار هزار و ۸۱۰ نفر از ساکنان پایتخت بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند.

دستگاه قضا که در سال های اخیر پیگیری حقوق عامه را به طور جدی در دستور کار قرار داده است، از بحث آلودگی هوا در کلانشهرها و خسارت هایی که از این طریق به مردم وارد می شود غافل نبوده و به موضوع ورود جدی کرده است.

حساسیت دستگاه قضایی به موارد تهدیدکننده سلامت عمومی
در همین ارتباط، آیت الله صادق آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه هشتم آبان ماه جاری در بخشی از سخنان خود در جلسه مسئولان عالی قضایی با تأکید بر صیانت قوه قضاییه از حقوق عامه به عنوان یکی از وظایف قانونی دستگاه قضایی، گفت: قوه قضاییه در رسیدگی ها و دادرسی ها توجه ویژه ای به حقوق عامه دارد و در این عرصه نسبت به سلامت عمومی بسیار حساس است و چند سالی است که سازمان بازرسی کل کشور تمرکز ویژه ای روی بحث آلودگی هوا دارد که البته از این سازمان خواسته ایم ورود جدّی‌تری داشته باشد و گزارش های کارشناسانه و مستمری در این زمینه ارایه کند.

‌ورود مدعی العموم به موضوع آلودگی هوای مشهد‌
‌با توجه به تأکید رییس دستگاه بر توجه ویژه به پیگیری حقوق عامه از جمله سلامت عمومی، دادگستری های استان های سراسر کشور، اقداماتی را در ارتباط با کاهش آلودگی هوا و در نتیجه کاهش آسیب به مردم انجام داده اند.  محمد بخشی محبی معاون دادستان مشهد در همین ارتباط با مکاتبه با دستگاه‌های مرتبط از جمله معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد، اداره کل حفاظت محیط زیست و استانداری استان خراسان رضوی به عنوان بالاترین مرجع اجرایی استان در بحث آلودگی هوا خبر داد و افزود: هر متولی، وظیفه‌ای دارد و اگر به وظیفه قانونی خودش عمل نکند شامل تفسیر جزایی در قانون می‌شود. معاون دادستان مشهد با بیان اینکه هرکس از اجرای قانون جلوگیری کند، قانونگذار بحث انفصال از خدمت را پیش بینی کرده و ماده ۵۷۶ قانون مجازات اسلامی قابل اجرا خواهد بود گفت: انتظار داریم مسئولان با جدیت بیشتر به حوزه‌های مرتبط به سلامت مردم و هوای پاک ورود داشته باشند اما دادستان به عنوان مدعی العموم، شاهد کمک کاری و کوتاهی برخی دستگاه هاست و به همین خاطر به موضوع ورود کرده است.

امکان شکایت از مسئولان
رییس دادگستری شهرستان آذرشهر هم به موضوع آلودگی هوا و اقدامات دستگاه قضا در این حوزه اشاره کرد و گفت: هر شهروندی که از ناحیه آلودگی هوا دچار ضرر و زیان شده است، می‌تواند از همه مسئولان مرتبط در این موضوع شکایت کند. ‌ حسن نجفی افزود: طبق قانون، شهروندان حق طبیعی دارند که برای زیستن از محیط ‌زیست و آب ‌و هوای سالم استفاده کنند به همین دلیل اگر محیط ‌زیست به شکلی آلوده شود که مخرب برای سلامتی و حیات انسان‌ها باشد، هر شهروندی می‌تواند به‌ دلیل از بین ‌بردن این حق از مسئولان و همه کسانی که در این زمینه کوتاهی کرده‌اند، شکایت کند. این مقام قضایی تصریح کرد: اداره محیط زیست به عنوان ضابط دادگستری در بحث آلودگی هوا وظیفه دارد از کارخانه ها بازدید کرده و تکالیف خود را در خصوص کاهش آلودگی هوا انجام دهد.

عدم اراده جدی برای مقابله با آلودگی هوا
احمد فاضلیان رییس کل دادگستری استان البرز هم به عنوان یکی از استان های دارای آلودگی هوای زیاد، گفت: مقوله آلودگی محیط زیست و تلاش برای حفظ آن یک دغدغه جهانی است و کشورهای پیشرفته با درک این خطر، برنامه‌ریزی دقیقی داشته‌ و پیشرفت و توسعه را همزمان با حفظ محیط زیست پیش برده‌اند اما با وجود اینکه این موضوع در کشورمان برای دهه‌های متمادی مطرح شده تاکنون اقدام عملی و برنامه‌ریزی مناسبی انجام نشده است. ‌وی با تاکید بر اینکه تاکنون اراده جدی برای مقابله با آلودگی و حفظ محیط زیست دیده نشده تصریح کرد: در کنار تلاش برای فرهنگ‌سازی و پیشگیری، باید در سطح کلان و ملی تخصیص منابع مورد توجه قرار گیرد. عالی‌ترین مقام قضایی استان البرز با انتقاد از نبود نظارت بر روند اخذ مجوز و فعالیت‌های بعدی صنایع مختلف، اظهار کرد: دیده می‌شود که پس از ایجاد صنایع و آلودگی، رفع آلودگی مورد توجه قرار می‌گیرد در حالی که باید این روند برعکس باشد؛ امروز شاهد هستیم که برخی شهرک‌های صنعتی به دلیل داشتن رویکرد غلط در راه‌اندازی به معضلی برای استان تبدیل شده‌اند.

راهکارهایی برای رفع آلودگی
وی شرایط کنونی آلودگی در استان و کشور را مولود رویه غلط و بدون ضابطه در راه اندازی صنایع آلوده و مضر به محیط زیست دانست و گفت: در پیش گرفتن برخی اقدامات مانند افزایش فضای سبز، حل معضل ترافیک، اجرای طرح زوج و فرد، تعطیلی پنج شنبه‌ها و تجهیز خودروهای آلاینده به کاتالیز می‌تواند بخشی از آلودگی استان را التیام بخشد. رییس کل دادگستری استان البرز با تاکید بر چاره‌اندیشی در کرج برای خودروهای تک سرنشین، خواستار تسریع در تعیین وضعیت متروی کرج شد و افزود: تاخیر در اجرای این پروژه خسران بزرگی برای مردم استان محسوب می شود و پیگیری این موضوع خارج از حیطه وظایف دستگاه قضایی است.