ناهماهنگی دراجرای قانون مدیریت پسماندها

 تنها بخش اندکی قابلیت بازیافت دارد
به‌طور نمونه اکنون شاهد هستیم که تنها بخش اندکی از زباله تولید شده در کشور قابلیت بازیافت دارد که علت اصلی آن نیز نبود سیستم درست تفکیک اولیه زباله است. آن هم در شرایطی که  تفکیک زباله از مبدا بهترین راهکار هم در کاهش زمان از بین رفتن کامل و هم  هزینه‌های بازیافت زباله است. ضمن اینکه منفعت اقتصادی نیز به همراه خواهد داشت. مواردی که شکور پورحسین نیز به آن اشاره دارد. آنچه که ضرورت همکاری فرابخشی در این زمینه را بیش از پیش گوشزد می‌کند. به عنوان مثال درباره زباله‌های بیمارستانی که شاهد تولید روزانه ۴۰۰ تن از این پسماندها در کشور هستیم، متولی اصلی مدیریت و ساماندهی زباله‌ها شهرداری‌ها است، اما همواره شاهد برخی گلایه‌ها بین این سازمان و وزارت بهداشت هستیم. براین اساس نیاز است دستورالعمل ها و برنامه جامع و کاملی را برای ساماندهی زباله های شهری و بیمارستانی تدوین شود.

 مشکل کجاست؟
البته اشاره به این نکته ضرورت دارد که قانون مدیریت پسماندها در سال ۸۳ به تصویب رسیده است که در آن مسئولیت شهروندان و مجازات آنها در صورت تخلف از مقررات پیش‌بینی شده، همچنین وظایف نهادهای مسئول در این خصوص آمده است. با این وجود اما به‌رغم گذشت ۱۴ سال از تصویب قانون مذکور احمدعلی کیخا، عضو کمیسیون کشاورزی، آب ومنابع طبیعی مجلس معتقد است که هیچ دستگاهی به وظیفه قانونی خود در مدیریت پسماند عمل نمی‌کند. اما به واقع مشکل کجاست؟ واقعیت این است که برای مدیریت پسماند هیچ مشکل قانونی وجود ندارد، ولی متولی مدیریت پسماند درکشور شفاف نبوده و از یک طرف سازمان حفاظت محیط زیست مکلف به حفظ محیط زیست انسانی است، از سوی دیگر شهرداری‌ها هم مکلف به جمع‌آوری پسماند هستند، ضمن اینکه در قانون نیز به این مسئله توجه شده و از بخش خصوصی می‌تواند در این حوزه استفاده کرد. با این وجود هنوز در بخش‌هایی از کشور مدیریت پسماند انجام نمی شود، موضوعی شاید مشارکت پایین مردم و ناهماهنگی فرابخش و سازمانی در این زمینه موثر باشد. اشاره به این موضوع ضرورت دارد که به‌طور مثال  جمع‌آوری روزانه حدود ۹هزار تن زبال در تهران، حدود ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد، رقم بالایی که می‎توان با کمی دقت در رفع چالش‌های موجود و آموزش تفکیک از مبدا به خانواده‌ها بخشی از آن را جبران کرد. اصل مهمی که به‌نظر می‌رسد تاکنون چندان به آن توجه نشده است.
جالب است بدانید؛ طبق اظهارات مسئولان شهری می‌توان از زباله‌های تهران ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسب درآمد، ضمن اینکه به این مقوله باید امکان تولید شده برق از پسماند را اضافه کرد. در این میان تاکید بر اصلاح رفتارهای فردی برای کاهش تولید زباله نکته مهمی است که نباید آن را از یاد برد. براین اساس ما نیاز داریم، رفتارهای فردی در این خصوص اصلاح شود تا شاهد کاهش تولید زباله در کشور باشیم. نکته‌ای که عضو کمیسیون اجتماعی مجلس هم با آن موافق است. در بحث مدیریت پسماند نیز به‌طور جدی باید برنامه‌ریزی داشت، البته این اقدام به‌‍طور قطع سال‌ها باید انجاد می‌شده است. با این وجود اما کیخا با این توضیح که چطور ممکن است، برای کلان شهری مانند تهران هنوز درمدیریت پسماند به ویژه پسماندهای ویژه بیمارستانی و صنعتی برنامه روشنی وجود نداشته باشد؟ بیان کرده است که مشکل این است که هیچ دستگاهی به وظیفه خود عمل نمی‌کند. البته این عضو کمیسیون کشاورزی، آب ومنابع طبیعی مجلس راهکاری را هم برای حل و فصل این مشکل دارد، اینکه مهمترین خطای موجود عدم اجرای صحیح ماموریت‌ها و رسالت قانونی نهادهای مسئول در این زمینه است، بنابراین بهتر است فراخوانی برای ورود بخش خصوصی و افراد متقاضی ورود به این کار داده شود. البته پورحسین نظر دیگری دارد، وی با تاکید بر ضرورت افزایش مشارکت مردم در این امر چه در حوزه کاهش تولید پسماند و چه در بخش تفکیک آنها بیان کرده است که برای کاهش آسیب به محیط زیست، بهتر است فضاهای مشخصی برای دفن زباله به حاشیه شهرها و روستاها اختصاص داده شود. پیشنهادی که حداقل می‌توان مشکلات مربوط به پسماندها را در حوزه بهداشت و سلامت تاحدی زیادی برطرف کند.