قصد انشاء در صیغه موقت چیست
صیغه موقت چیست؟
به‌طورکلی ازدواج در اسلام دو نوع می‌باشد.
ازدواج دائم
ازدواج موقت(متعه)
بر اساس آیه شریفه ۲۴ سوره نساء «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَریضَهً» ازدواج موقت در اسلام یک ازدواج کاملاً شرعی و همانند ازدواج دائم، دارای خطبه عقد، مهریه و عده طلاق می‌باشد. در ازدواج موقت یا صیغه موقت فرزندان متعلق به والدین هستند. تنها تفاوت ازدواج موقت با دائم در این است که بر مرد، نفقه زن (تهیه خوراک، پوشاک و مسکن) واجب نیست و پس از سپری شدن زمان عقد دیگر نیازی به خواندن صیغه طلاق نیست. ازلحاظ قانونی ماده‌ی ۱۰۷۵ قانون مدنی٬ ازدواج موقت در ایران به رسمیت شناخته‌شده است. شرایط و ارکان اساسی نکاح منقطع (ازدواج موقت) عبارت‌اند از شرایط صحت نکاح دائم به‌اضافه‌ی تعیین مدت مشخص و تعیین مهر معین برای زن. موانع ازدواج موقت نیز همان موانع نکاح دائم هستند
شرایط صیغه موقت
خطبه عقد نکاح مانند تمامی قرارداد‌‌ها و انعقادهای بین طرفین بر طبق اصولی پایدار است و بر هر زبانی که خوانده میشود، باید رعایت گردد. اولین اصل از شرایط صیغه موقت قصد انشاء است. اصل دوم تعیین مهریه و سومین آن تعیین زمان. در آخرین مرحله خواندن متن خطبه است که در آن قصد انشای زن با کلمه «زوّجت» یعنی خودم را به ازدواج تو درآوردم و قصد انشای مرد با کلمه «قبلتُ یا قبلتُ التزویج» یعنی این ازدواج را قبول کردم، بیان و اظهار میشود. لذا به هر زبانی که می‌خوانند، باید مفاهیم «ازدواج و قبول» درست بیان شود.
قصد انشاء در صیغه موقت چیست؟
معنی و مفهوم قصد انشاء این است که اراده بر محقق شدن این ازدواج وجود داشته باشد. بنابراین مرد یا زن و یا وکیل آنها که صیغه عقد را می‌خواند باید قصد انشاء را داشته باشد. بنابراین اگر زن و مرد راضی به عقد نباشند یا اینکه یکی از طرفین، مورد اجبار و اکراه قرار گرفته باشد و یا آنکه بدون قصد انشاء، مثلاً به‌طور شوخی صیغه را جاری نماید، این شرط که از صحت ازدواج است رعایت نشده و صیغه خوانده‌شده باطل است.
ایجاب و قبول در عقد نکاح یکی از شرایط صیغه موقت
ایجاب عبارت است از اعلام قصد ازدواج موقت گوینده با مخاطب خود و قبول عبارت از اعلام پذیرش آن امر است. ماده ۱۰۶۲ قانون مدنی بیان می‌کند که “نکاح واقع میشود به ایجاب و قبول به الفاظی که صریحاً دلالت بر قصد ازدواج نماید.” با توجه به این ماده قانون به دلیل اهمیت عقد نکاح، به کار بردن لفظ را الزامی نموده تا معلوم شود که طرفین یقیناً قصد نکاح دارند. در ماده ۱۰۶۶ قانون مدنی ایران آورده شده است که حتی اگر افرادی که قصد ازدواج موقت را دارند مشکل گویایی داشته باشند می‌توانند این عمل را انجام دهند به این صورت که اگر هر دو طرف و یا یکی از طرفین عقد نکاح لال باشند و نتوانند از الفاظ استفاده نمایند، عقد نکاح با اشارهی شخص لال منعقد میگردد. اشارهی شخص لال نیز در صورتی موجب انعقاد نکاح میشود که به‌طور یقینی و واضح نشان‌دهنده‌ی قصد چنین شخصی بر عقد نکاح باشد.
توالی ایجاب و قبول در عقد نکاح
یکی از شرایط صیغه موقت توالی ایجاب و قبول است. فاصلهی بین ایجاب و قبول در عقد نکاح نباید بیشتر از حد متعارف باشد. برابر ماده‌ی ۱۰۶۵ قانون مدنی پیدرپی بودن ایجاب و قبول شرط صحیح بودن عقد نکاح است. بنابراین در صورتی که فاصلهی بین ایجاب و قبول به‌اندازه‌ای باشد که نتوان قبول را به ایجاب مرتبط دانست عقد نکاح باطل خواهد بود.
مهریه و زمان در صیغه موقت
مقدار وقت و مقدار مهر باید تعیین‌شده باشد و بدون آن باطل است و به محض اینکه عقد خوانده شد مرد مدیون به پرداخت مهریه است. اکثر مراجع معظم تقلید ازجمله حضرت امام خمینی”ره” در این زمینه فرموده‌اند: “اگر مرد مدت صیغه را ببخشد، چنانچه با او نزدیکى کرده، باید تمام چیزى را که قرار گذاشته به او بدهد و اگر نزدیکى نکرده باید نصف آن را بدهد. بعضی مراجع دیگر فرموده‌اند:”حتی درصورتی که نزدیکى هم نکرده باشد باید تمام مهر را بپردازد.” قانون بر وجود و مشخص بودن مهریه‌ی زن در ازدواج موقت تأکید فراوان کرده و مطابق مواد ۱۰۹۵ تا ۱۰۹۸ قانون مدنی ترتیباتی داده است که مهریه‌ی زن در ازدواج موقت به هر ترتیب به وی تسلیم شود. زن پس از جاری شدن عقد مالک مهر میشود و اتفاقاتی چون فوت زن در زمان ازدواج٬ عدم نزدیکی شوهر با وی تا اتمام مدت عقد و بخشیدن زمان عقد از طرف شوهر مهر را ساقط نمی‌کند. در صورت عدم نزدیکی در زمان ازدواج٬ شوهر موظف به پرداخت نصف مهر است. اما در صورت امتناع همسر از پرداخت مهر، درخواست الزام وی از دادگاه مشروط بر اثبات وجود نکاح منقطع خواهد بود. در مواردی که زوجین خود یا توسط عاقدین فاقد دفتر صیغه را جاری می‌کنند و مدرک کتبی معتبر بر آن نزد زوجه موجود نیست، این اثبات کاری دشوار است.
خواندن صیغه ازدواج موقت
اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد ازدواج موقت را بخوانند، بعد از آنکه مدت و مهر را تعیین شد چنانچه زن بگوید “زوجتک نفسی فی المدته المعلومه علی المهر المعلوم” به این معنا من خودم را به همسری تو در مدت معین و با مهر معین درآوردم بعد بدون فاصله مرد بگوید: “قبلت” صحیح است.
اگر زن و مرد، شخص دیگری را وکیل کنند که صیغه ایجاب و قبول عقد ازدواج موقت را جاری نماید، در این صورت اول وکیل زن به وکیل مرد بگوید: “متعت موکلتی موکلک فی المدته‌المعلومه علی المهر المعلوم” (یعنی موکله خودم را به ازدواج موکل تو در مدت معین با مهر معین درآوردم ) پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: “قبلت لموکلی هکذا” (یعنی قبول کردم برای موکل خودم همین‌طور) صحیح است.
طلاق در صیغه موقت
طبق بیان صریح ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی طلاق مخصوص نکاح دائم است و در ازدواج موقت وجود ندارد. ازدواج موقت با فوت یکی از طرفین، فسخ نکاح و یا انقضای مدت معین‌شده منحل میشود. فسخ نکاح می‌تواند بر مبنای وجود عیوبی مشخص در زن یا مرد انجام گیرد. شوهر می‌تواند در هرزمانی از ازدواج موقت٬ مدت باقی‌مانده را به زن ببخشد و عقد را منحل کند٬ چه زن به این امر راضی باشد چه نباشد. هم‌چنین با انقضای مدت تعیین‌شده‌ی ازدواج موقت عقد منحل میشود. تنها راهی که به زن اختیار انحلال ازدواج موقت را می‌دهد، شرط ضمن عقد یا وکالت‌نامه مبنی برداشتن حق بذل مدت از سوی شوهر است. این وضع، در کنار موقتی بودن ازدواج و عدم دقت و بررسی وضع و اخلاق و شهرت همسر زنان را در شرایط ناامنی قرار می‌دهد. چه‌بسا ممکن است زن پس از صیغه موقت با آزار همسر مواجه شود، که در این صورت حتی نزد قانون نیز راه نجاتی ندارد.
صیغه ۹۹ ساله
با توجه به شرایط صیغه موقت به نظر می‌رسد که بتوان زمان آن را طولانی مدت در نظر گرفت. ولی عقد موقت طولانی مدت حکم عقد دائم را دارد و اگر زن بخواهد از او جدا شود باید او را راضی کند که طلاقش دهد.
نظر علما در این رابطه متفاوت:
عقد صحیح است: (نظر حضرت امام خمینی؛ آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله صافی، آیت‌الله فاضل و آیت‌الله نوری همدانی)
عقد باطل است: (نظر آیت‌الله سیستانی) ایشان می‌فرماید: عقد موقت اندازه معینی ندارد و مقدار آن با توافق طرفین انجام می‌پذیرد، ولی باید مدت آن از مقدار عمر زن و شوهر یا یکی از آنها بیشتر نباشد که در این صورت عقد بال خواهد بود.
بنا بر احتیاط احکام عقد دائم را دارد: (نظر آیت‌الله تبریزی، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله وحید)
احکام عقد دائم را دارد: (نظر آیت‌الله بهجت)
وکیل پایه یک
نویسنده
حکم آتش زدن خانه همسایه چگونه بررسی میشود ؟ 
نیازهای زنان در شرایط فشار و استرس و نقش همسر در حمایت از آنها 
مقررات استفاده از وسایل عمومی برای زنان باردار برای مثال مترو و اتوبوس 
اجاره دادن ویلا در شمال به دختر و پسر جوان بدون دریافت مدارک چه حکمی در دادگاه ایران دارد