
کمک به دیگران یکی از واکنشهایی است که ما در مقابل ناراحتی و گرفتاری سایر افراد انجام می دهیم و برای یاری رساندن به آنها همه تلاش خود را بهکار میبندیم. بهعنوان مثال در مواقع سخت و حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله، آتشسوزی و برای کمک به نیازمندان و افراد کمتوان بیتفاوت نیستیم. در طول زمان ثابت شده، جامعه ایرانی در این مسیر پیشگام بوده است. این حس نوعدوستی، همیاری و همدلی با سایر افراد نهتنها برای دیگران ثمرات خوبی بههمراه دارد، بلکه به اتحاد و همبستگی افراد و جامعه نیز کمک فراوانی میکند. برای بررسی این مسئله با دکتر آناهیتا نعمتزاده؛ استاد دانشگاه و روانشناس گفتوگو کردیم که در زیر آمده است.
کمک کردن چه تعریفی دارد؟
کمک کردن از نظر روانشناسی نقطه مقابل خودخواهی است، یعنی ما کاری را انجام میدهیم که نفع آن به دیگران میرسد نه خودمان. برعکس خودخواهی است که فقط نفع خود را درنظر میگیریم.
چرا ما باید به دیگران کمک کنیم؟
درواقع برای انسان کمک کردن مانند غذا یک نیاز حیاتی است و همانطور که افراد به خواب و خوراک و سایر موارد نیاز دارد، کمک کردن به دیگران نیز یک نیاز اساسی است. همیاری برای حال خوب و سلامتی تاثیر بسیاری دارد و تفاوت انسان با حیوانات در این موارد مشخص میشود.
از نظر روانشناسی دلایل اصلی کمک کردن به سایر افراد چیست؟
اگر از دید تکاملی به این مسئله نگاه کنیم، زمانی باور بر این بود که انسانها وقتی فهمیدند کمک مفید است که بقایشان به آن بستگی داشت و در میان انسانهای اولیه برای اینکه بتوانند زنده بمانند، باید گروهی زندگی کرده و به همنوعان خود کمک میکردند، بهعبارتی در مواقع خطر به همدیگر یاری میرساندند. یعنی درک کردند اگر گروهی این کار را انجام دهند، بقای بیشتری خواهند داشت. اما از دیدگاههای دیگر مانند برانگیختگی، وقتی انسان صحنهای که دردناک است را میبیند، بلافاصله با آن همانندسازی میکند یعنی حالتی به انسان دست میدهد و برانگیختگی در مغزش به وجود میآید که فکر میکند، خودش در آن شرایط قرار گرفته است. وقتی میبیند کسی درد دارد و ناراحت است که انگار برای خودش اتفاق افتاده است و برای همین با این افراد همدلی میکند.
با توجه به این توضیحات، کمک کردن به دیگران چه فوایدی برای روح و جسم افراد دارد؟
انسان یک موجود چهار بعدی است که شامل بعد روانی، معنوی، بیولوژیکی و اجتماعی میشود. در گذشته کمک و همیاری به دیگران را در بعد اجتماعی افراد بررسی میکردند و معتقد بودند کمک و همیاری باعث رشد اجتماعی افراد خواهد شد، اما تحقیقات اخیر نشان داده که کمک کردن در بعد بیولوژیک انسان اثر میگذارد، باعث بالا رفتن سیستم ایمنی و دفاعی بدن افراد میشود و سلامتی فیزیکی را تضمین میکند. تحقیقات جالبی در این زمینه انجام شده است. براین اساس برای دو گروه از افراد دو فیلم متفاوت نمایش دادند؛ برای گروه اول فیلم مادر ترزا و برای گروه دوم فیلم مستند علمی و طبیعت پخش کردند. قبل از آن میزان ایمونوگلوبولین A، این افراد را اندازهگیری کردند، پس از نمایش فیلمها نیز آن را بررسی کردند. ایمونوگلوبولین A انسان را در مقابل ویروسها و باکتریها بسیار مقاوم کرده و سیستم ایمنی بدن را بالا میبرد. این تحقیق نشان داد گروهی که فیلم کمک و %
کمک کردن از نظر روانشناسی نقطه مقابل خودخواهی است، یعنی ما کاری را انجام میدهیم که نفع آن به دیگران میرسد نه خودمان. برعکس خودخواهی است که فقط نفع خود را درنظر میگیریم.
چرا ما باید به دیگران کمک کنیم؟
درواقع برای انسان کمک کردن مانند غذا یک نیاز حیاتی است و همانطور که افراد به خواب و خوراک و سایر موارد نیاز دارد، کمک کردن به دیگران نیز یک نیاز اساسی است. همیاری برای حال خوب و سلامتی تاثیر بسیاری دارد و تفاوت انسان با حیوانات در این موارد مشخص میشود.
از نظر روانشناسی دلایل اصلی کمک کردن به سایر افراد چیست؟
اگر از دید تکاملی به این مسئله نگاه کنیم، زمانی باور بر این بود که انسانها وقتی فهمیدند کمک مفید است که بقایشان به آن بستگی داشت و در میان انسانهای اولیه برای اینکه بتوانند زنده بمانند، باید گروهی زندگی کرده و به همنوعان خود کمک میکردند، بهعبارتی در مواقع خطر به همدیگر یاری میرساندند. یعنی درک کردند اگر گروهی این کار را انجام دهند، بقای بیشتری خواهند داشت. اما از دیدگاههای دیگر مانند برانگیختگی، وقتی انسان صحنهای که دردناک است را میبیند، بلافاصله با آن همانندسازی میکند یعنی حالتی به انسان دست میدهد و برانگیختگی در مغزش به وجود میآید که فکر میکند، خودش در آن شرایط قرار گرفته است. وقتی میبیند کسی درد دارد و ناراحت است که انگار برای خودش اتفاق افتاده است و برای همین با این افراد همدلی میکند.
با توجه به این توضیحات، کمک کردن به دیگران چه فوایدی برای روح و جسم افراد دارد؟
انسان یک موجود چهار بعدی است که شامل بعد روانی، معنوی، بیولوژیکی و اجتماعی میشود. در گذشته کمک و همیاری به دیگران را در بعد اجتماعی افراد بررسی میکردند و معتقد بودند کمک و همیاری باعث رشد اجتماعی افراد خواهد شد، اما تحقیقات اخیر نشان داده که کمک کردن در بعد بیولوژیک انسان اثر میگذارد، باعث بالا رفتن سیستم ایمنی و دفاعی بدن افراد میشود و سلامتی فیزیکی را تضمین میکند. تحقیقات جالبی در این زمینه انجام شده است. براین اساس برای دو گروه از افراد دو فیلم متفاوت نمایش دادند؛ برای گروه اول فیلم مادر ترزا و برای گروه دوم فیلم مستند علمی و طبیعت پخش کردند. قبل از آن میزان ایمونوگلوبولین A، این افراد را اندازهگیری کردند، پس از نمایش فیلمها نیز آن را بررسی کردند. ایمونوگلوبولین A انسان را در مقابل ویروسها و باکتریها بسیار مقاوم کرده و سیستم ایمنی بدن را بالا میبرد. این تحقیق نشان داد گروهی که فیلم کمک و %