پاسخ اجمالی:
۱. وظیفه اولیه زن این است که اگر مانعی برایش وجود ندارد، از همبستری ممانعت نکند.
۲. به صرف امتناع همسر از نزدیکی ، نمی توان پیشنهاد طلاق داد.
۳. بهتر است علت امتناع ایشان بررسی شود.
۴. در اینگونه موارد، غالبا مشکل از یک طرف نبوده و مشکل طرفینی است.
پاسخ تفصیلی
توضیح آنچه گذشت را در چند بند از نظر می گذرانیم:
۱. همسران نسبت به یکدیگر وظایف متعددی دارند و یکی از وظایف آنان، این است که نیازهای جنسی همسرشان را بر طرف کنند.
شوهر حق دارد هر زمان که بخواهد، از همسر خویش بهره ببرد، مگر زن، مانع شرعی (حیض، احرام، اعتکاف، روزه و…) یا وظیفه مهمتری داشته باشد و بر زن لازم است که منافیات این حقّ شوهر را برطرف سازد[۱] قرآن میفرماید: «نِساؤُکم حَرثٌ لَکم فَأتوا حَرثَکم اَنّی شِئتُم» (بقره،۲۲۳)
در احکام فقهی دیگر فقیهان نیز به این مسئله اشاره شده است به عنوان نمونه امام خمینی در این باره می نویسد: زنی که عقد دائمی شده نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد، تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیه غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که در کتب ذکر شده بر شوهر، واجب است واگر تهیه نکند چه توانائی داشته باشد، یا نداشته باشد مدیون زن است.[۲]
ایشان در ادامه گوید: اگر زن در کارهائی که در مسأله پیش گفته شد اطاعت شوهر را نکند گناهکار است وحق غذا ولباس و منزل و هم خوابی ندارد ولی مهر او از بین نمی رود.[۳]
بدیهی است که این حق، مخصوص مرد نبوده و زن نیز از این حق مشترک برخوردار است. یعنی؛ مرد نباید به همسر خویش از نظر همخوابی بی اعتنایی کند؛ به گونه ای که زن خود را رها شده و بی ثمر ببند. حق آمیزش برای زن، دست کم هر ۴ ماه یک بار است؛[۴] ولی اگر نیاز بیشتری داشت، در کمتر از ۴ ماه باید با او هم بستر شود.
در آیه ایلاء (بقره، ۲۳۴) مدّت ۴ ماه انتظار را برای مردی که سوگند یاد کرده با زن خود آمیزش نکند، تعیین کرده که در ضمن این ۴ ماه باید مرد وضع خود را با همسرش روشن کند که آیا می خواهد طلاق گوید یا به زندگی ادامه دهد. گفته شده: تعیین این ضرب الاجل از آن جهت است که آمیزش جنسی، به صورت واجب شرعی در هر ۴ ماه لازم است. در آیاتی از نگه داری زن و ادامه زندگی سخن به میان آمده؛ مانند «فَاِمسَاک بِمَعروفٍ» (بقره، ۲۲۹) یا «فَاَمسِکوهُنَّ بِمَعروفٍ» (طلاق، ۲؛ بقره، ۲۳۱)، «ولا تُمسِکوهُنَّ ضِرارًا» (بقره، ۲۳۱) این آیات هر چند به رجوع پس از طلاق مربوط است، ولی با توجه به کلمه «معروف» که به معنای ادامه شایسته زندگی است فقیهان، در مسائل زناشویی به این آیات استدلال کرده اند؛ از جمله شیخ طوسی می گوید: اگر ثابت شد مرد، «عنین» است، زن حقِّ فسخ نکاح را دارد و دلیل مطلب را همین آیات قرار می دهد.[۵]
۲. آن چه در روایات و احادیث پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت ایشان آمده است، گویای این مطلب است که در روابط زناشویی زن و مرد باید مراعات یکدیگر را بکنند. این مراعات دو جانبه در تمام حقوق از جمله حقوق زناشویی است.به عنوان نمونه، همانگونه که در روایات نیز آمده، زنان حق ندارند برای آن که همسرانشان را از زناشویی منع کنند، نمازشان را طولانی کنند برابر روایتی از امام صادق(ع) زنی که شوهرش را در خوابگاهش معطل کند و راضی به عمل زناشویی نشود تا این که مرد به خواب رود،تا وقتی که مرد در خواب است ملائک آن زن را لعنت می کنند [۶]
از سوی دیگر مستحب است که مرد عمل زناشویی را با آرامش و مکث و به همراه ملاعبه، انجام دهد.[۷]
۳. در صورتی که هر یک از زن و مرد برای ممانعت خودشان دلیل موجهی داشته باشند، باید بدان توجه شود. در این گونه موارد باید دلیل ممانعت برطرف شود به عنوان نمونه ممکن است رفتار مرد، باعث تنفر زن شده که باید اصلاح شود یا ممکن است مشکل پزشکی وجود داشته باشد که باید به پزشک مراجعه شود. گاهی اوقات عدم تمکین زن، به علت عدم ارضای وی در روابط زناشویی قبلی است، همان طور که از روایات استفاده می شود،ارضا نشدن زن،اثرات نامطلوبی بر روحیه وی می گذارد[۸]
۴-مرد می تواند در حل مشکل پیش قدم شده و قدمی در جهت ریشه یابی مشکل بردارد،به عنوان نمونه او می تواند به همسرش یاد اوری کند که عدم تمکین باعث خطرات جدی برای زندگی مشترکشان شود.
۵-اگر راه حل های ارائه شده مشکل را برطرف نکرد، مناسب است هر دو همسر با کارشناسان مشاوره کنند به عنوان نمونه مشاوره با شماره تلفن۰۹۶۴۰ مناسب است.
۶- در پایان اگر هیچیک از راه حل های ارائه شده اثر نکرد، می توان به طلاق فکر کرد.
[۱] – منهاج الصالحین، ج ۳، ص ۱۰۹
[۲] -رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسأله ۲۴۱۲
[۳] -همان، مسأله ۲۴۱۳
[۴] -همان، مسئله ۲۴۱۸
[۵] – أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۴۵۷ و پرتوی از قرآن، ج ۲، ص ۱۴۱.
[۶] – کافی،ج ۵،ص ۵۰۷ و ۵۰۸
[۷] -رک: وسائل الشیعه، حر عاملی، ج۲۰، ص ۱۱۷و ۱۱۸، بَابُ اسْتِحْبَابِ الْمَکْثِ وَ اللَّبْثِ وَ تَرْکِ التَّعْجِیلِ عِنْدَ الْجِمَاع، و بَابُ اسْتِحْبَابِ مُلَاعَبَهِ الزَّوْجَهِ وَ مُدَاعَبَتِهَا.
[۸] – وسائل الشیعه،ج۲۰،ص ۱۱۸
در مورد سوال پایین میخاستم بگم که تمامی چهار گزینه بستگی به رفتار زن و مرد دارد که متاسفانه ما دوست دارم برای هر مشکلی یه جوابی بتراشیم وگرنه دنیای مجازی یا مشکلات اقتصادی یا جامعه تاثیری بر روابط زناشویی ندارند(منکر تاثیرشان نیستم ولی روابط ها خوب باشه باهم همه چی خوب پیش میره ) مگر اینکه روابط دو نفر باهم خوب نباشه میندازن گردن جامعه و رفتار یکدیگر واقتصاد و غیره
با سلام
در روند زندگی روابط زن و شوهر اساس رفتاری و اخلاقی و زندگی طرفین رو تشکیل میدهید ولی تاثیرات پذیری و روند زندگی نادرست باعث ایجاد تنش و جدایی میشه که اساسا ما به شناسایی عوامل ایجاد تنش پرداخته ایم .
موفق باشید