قتل ناشی از اشتباه در هویت

علاوه بر احتمال اشتباه در شخص، امکان وقوع اشتباه در هووت مقتول نیز وجود دارد که حقوقدانان کیفری از آن با اصطلاحاتی همچون «قتل ناشی از خطای در شخصیت»، «قتل ناشی از اشتباه در مصداق»، «قتل ناشی از خطای در مصداق»، «قتل ناشی از اشتباه در شخصیت مجنی‌علیه» و «قتل ناشی از اشتباه قاتل در تشخیص شخص مقتول» یاد کرده‌اند.
منظور از خطای در شخصیت این است که مجرم، قصد قتل شخصی را به گمان این ‌که مثلا دانیال است، داشته باشد اما بعد از قتل معلوم شود که او سیروس بوده است.  خطای در شخصیت عبارت است از خطا در گمان و قصد قاتل، چون در قصد خود خطا کرده و خطای واقع‌شده ناشی از چیزی است که آن را صحیح فرض می‌کرده و قصد کرده است. 
بنابراین قتل ناشی از اشتباه در هویت، ناشی از اشتباه مرتکب در بخشی از عنصر معنوی (عنصر روانی) جرم است.
قانونگذار در ماده‌ ۲۹۴ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ صرفاً قتل ناشی از اشتباه در هویت مقتول را، آن‌ هم در صورتی ‌که مقتول و فرد مورد نظر مشمول ماده ۳۰۲ نباشند، قتل عمدی دانسته ‌و اشاره‌ای به اشتباه در هدف نکرده‌ است.  بدین ‌ترتیب و با توجه به این‌ که قانونگذار در مقام بیان بوده است، باید گفت که قانونگذار قتل ناشی از اشتباه در هدف را قتل غیرعمدی (شبه‌عمد یا خطای‌محض) می‌داند. 
همچنین لازم است بدانیم در صورتی که هویت، شرط عمدی بودن قتل و مجازات نباشد، اشتباه در آن هم موجب تغییر وصف قتل نخواهد بود و همچنان عمدی باقی خواهد ماند.

نویسنده

وکیل پایه یک مهرداد طالبی

See author's posts