وجه التزام در قراردادها

در بسیاری از قراردادها خصوصا بیع، مبلغی به عنوان وجه التزام تعیین می‌شود که در صورت عدم تعهد باید به طرف مقابل بپردازد.
آیا در قراردادی که برای انصراف از انجام معامله، وجه التزام تعیین شده است، پرداخت وجه التزام به طرف مقابل، موجب بی‌اعتباری عقد بیع نیز می‌شود یا خیر؟
در پاسخ باید گفت در نظریه مشورتی شماره ۸۸۷۴/۷ –  مورخ ۷ دی سال ۱۳۸۱ اداره حقوقی قوه‌قضاییه آمده است که: قراردادن وجه التزام برای عدم انجام تعهد در قرارداد همیشه به منزله بدل از انجام تعهد اصلی نیست بلکه باید به مجموعه قراراداد طرفین و عباراتی که به کار برده‌اند توجه کرد تا قصد واقعی طرفین احراز شود.
به عبارت دیگر، در صورتی که از مندرجات قرارداد استنباط شود که طرفین حق انصراف از انجام معامله را قبل از تنظیم سند رسمی، در ازای پرداخت مبلغی به عنوان وجه التزام برای خود محفوظ داشته‌اند، طرف مقابل فقط حق مطالبه وجه التزام راخواهد داشت. اما اگر مندرجات به نحو دیگری باشد مانند این که «در صورت تخلف هر کدام از طرفین قرارداد، طرف دیگر علاوه بر خسارت وارده می‌تواند الزام مستنکف مبنی بر حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال مورد معامله را از مقامات فضایی خواستارشود» طرف مقابل حق خواهد داشت که در صورت اثبات تخلف، هم از متخلف وجه التزام مطالبه کند و هم الزام او را به انجام معامله درخواست کند.

نویسنده

وکیل پایه یک مهرداد طالبی

See author's posts