تفاوت‌های عقود رضایی‌ و تشریفاتی

 شرایط اساسی صحت معامله
ماده ۱۹۰ قانون مدنی که شرایط معامله را بیان داشته، این چنین مقرر می‌دارد که «برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است: قصد طرفین و رضای آنها، اهلیت طرفین، موضوع معین که مورد معامله باشد و مشروعیت جهت معامله.» معامله‌ای که فاقد یکی از شرایط صحت است ممکن است باطل یا غیرنافذ باشد.
معامله‌ باطل، معامله‌ای است که فاقد یکی از ارکان صحت باشد و نقص آن را به هیچ وجه نتوان رفع کرد. معامله‌ باطل همچون مرده‌ای‌است که نتوان زنده کرد. مانند معامله‌ مجنون و معامله در حالت مستی.
معامله‌ غیر‌نافذ، معامله‌ای است که فاقد بعضی از شرایط صحت معامله است، اما با تنفیذ (اجازه، تایید) بعدی بتوان به آن اعتبار بخشید. معامله‌ غیرنافذ همچون مریضی است که می‌توان درمانش کرد. پس از تنفیذ معامله، از روز انعقاد قرارداد معتبر است.
معامله‌ قابل فسخ با غیرنافذ متفاوت است؛ معامله قابل فسخ تمامی شرایط صحت را داراست، اما به موجب قرارداد یا به حکم قانون حق فسخ شناخته شده است. فسخ قرارداد نسبت به گذشته اثر نمی‌کند و فقط از تاریخ وقوع فسخ اثر قرارداد را از بین می‌برد.