
احضار شاهد
دادگاه میتواند به درخواست یکی از اصحاب دعوا، همچنین در صورتی که مقتضی بداند گواهان را احضار کند. در ابلاغ احضاریه، مقرراتی که برای ابلاغ اوراق قضایی تعیین شده، رعایت میشود و باید حداقل یک هفته قبل از تشکیل به گواه یا گواهان ابلاغ شود و گواهی که برابر قانون احضار شده است، چناچه در موعد مقرر حضور نیابد، دوباره احضار خواهد شد. هر یک از شهود تحقیق و مطلعین باید در موعد مقرر حاضر شوند و در صورت عدم حضور برای بار دوم احضار میشوند؛ چنانچه بدون عذر موجه حضور نیابند، به دستور دادگاه جلب میشوند.
احضار برای سازش
هر کس میتواند در مورد هر ادعایی از دادگاه نخستین به طور کتبی در خواست کند که طرف او را برای سازش دعوت کند. ترتیب دعوت برای سازش همان است که برای احضار خوانده مقرر است اما در دعوتنامه باید قید شود که طرف برای سازش به دادگاه دعوت میشود.
احضار برای اتیان سوگند
در مواردی که صدور حکم دادگاه منوط به سوگند شرعی است، دادگاه به درخواست متقاضی، قرار اتیان سوگند صادر کرده و در آن، موضوع سوگند و شخصی را که باید سوگند یاد کند تعیین میکند.
در صورتی که طرفین حاضر نباشند، دادگاه محل ادای سوگند، تعیین وقت کرده و طرفین را احضار میکند.
در احضارنامه علت حضور قید میشود. بعد از صدور قرار اتیان سوگند، در صورتی که شخصی که باید سوگند یاد کند حاضر باشد، دادگاه در همان جلسه سوگند میدهد و در صورت عدم حضور تعیین وقت کرده، طرفین را دعوت میکند.
اگر کسی که باید سوگند یاد کند بدون عذر موجه حاضر نشود یا بعد از حضور، از سوگند امتناع کند، نکول محسوب شده و دادگاه اتیان سوگند را به طرف دعوا رد میکند و با اتیان سوگند، حکم صادر خواهد شد؛ در غیر این صورت، دعوا ساقط میشود. در برگ احضاریه جهت حضور و نتیجه عدم حضور باید قید شود.
احضار کارشناس
دادگاه میتواند رأساً به درخواست هر یک از اصحاب دعوا قرار ارجاع به کارشناس را صادر کند. در قرار دادگاه، موضوعی که نظر کارشناس نسبت به آن لازم است و نیز مدتی که کارشناس باید اظهار عقیده کند، تعیین میشود. در صورت لزوم تکمیل تحقیقات با اخذ توضیح از کارشناس، دادگاه موارد تکمیل و توضیح را در صورتمجلس منعکس و به کارشناس اعلام و کارشناس را برای ادای توضیح دعوت میکند. در صورت عدم حضور، کارشناس جلب خواهد شد.