
قرار بازداشت موقت، شدیدترین قرار تأمین کیفری است که حق آزادی شخصی را که مجرم بودنش هنوز به اثبات نرسیده است، از بین میبرد ولی علاوه بر تضمین حضور متهم، از اینکه متهم با همدستان خود تبانی کند و آثار جرم را از بین ببرد، شاکیان را تهدید کند، شاهدان را از ادای شهادت بازدارد و … جلوگیری میکند.
بهطور کلی، به تصمیمات مرجع قضایی برای تکمیل تحقیقات یا اظهارنظر پیرامون امکان یا عدم امکان محاکمه متهم در دادگاه، قرار گفته میشود. اگر این تصمیم در دادسرا برای تکمیل تحقیقات باشد، در دسته قرارهای مقدماتی و اگر برای اظهار نظر در مورد امکان محاکمه متهم در دادگاه باشد، در دسته قرارهای نهایی جای میگیرد.
قرارهای مقدماتی، خود انواعی دارند که یکی از زیرمجموعههای آن، قرارهای تأمین کیفری است. قرارهای تأمین کیفری در واقع، وسیلهای برای تضمین حضور متهم در مراحل مختلف تحقیقات مقدماتی، محاکمه متهم و اجرای حکم است تا هرگاه مراجع قضایی، متهم را احضار کردند، وی در دادگاه حاضر شده و در دسترس باشد. البته هدف دیگری که از صدور قرارهای تأمین کیفری با توجه به جنبه مالی آنها دنبال میشود، تضمین جبران خسارت بزهدیده پس از اثبات گناهکاری متهم است. شدیدترین قرار تأمین کیفری، قرار بازداشت موقت است.
قرار بازداشت موقت متهم مهمترین و شدیدترین قرار تأمین کیفری است. اگرچه صدور این قرار، حق آزادی شخصی را که مجرم بودنش هنوز به اثبات نرسیده است، از بین میبرد، ولی فواید قابل توجه آن باعث شده تا در بسیاری از نظامهای حقوقی مورد پذیرش باشد. مثلاً علاوه بر تضمین حضور متهم و تضمین خسارت بزهدیده، در مواردی بیم آن میرود که اگر متهم آزاد باشد، با همدستان خود تبانی کند و آثار جرم را از بین ببرد، شاکیان را تهدید کند، شاهدان را با وعده پول از ادای شهادت بازدارد یا آنها را به ادای شهادت دروغ تطمیع کند و… بالعکس. گاهی علیالخصوص در مورد قاتلان عمدی یا متجاوزان جنسی پیش میآید که قربانی یا خانواده وی، ممکن است در اقدامی تلافیجویانه متهم آزاد را پیش از اثبات جرم به قتل برسانند. مجموع این مصالح باعث شده است تا بازداشت برخی متهمان، قبل از اثبات مجرمیت آنها مجاز باشد.
قرارهای مقدماتی، خود انواعی دارند که یکی از زیرمجموعههای آن، قرارهای تأمین کیفری است. قرارهای تأمین کیفری در واقع، وسیلهای برای تضمین حضور متهم در مراحل مختلف تحقیقات مقدماتی، محاکمه متهم و اجرای حکم است تا هرگاه مراجع قضایی، متهم را احضار کردند، وی در دادگاه حاضر شده و در دسترس باشد. البته هدف دیگری که از صدور قرارهای تأمین کیفری با توجه به جنبه مالی آنها دنبال میشود، تضمین جبران خسارت بزهدیده پس از اثبات گناهکاری متهم است. شدیدترین قرار تأمین کیفری، قرار بازداشت موقت است.
قرار بازداشت موقت متهم مهمترین و شدیدترین قرار تأمین کیفری است. اگرچه صدور این قرار، حق آزادی شخصی را که مجرم بودنش هنوز به اثبات نرسیده است، از بین میبرد، ولی فواید قابل توجه آن باعث شده تا در بسیاری از نظامهای حقوقی مورد پذیرش باشد. مثلاً علاوه بر تضمین حضور متهم و تضمین خسارت بزهدیده، در مواردی بیم آن میرود که اگر متهم آزاد باشد، با همدستان خود تبانی کند و آثار جرم را از بین ببرد، شاکیان را تهدید کند، شاهدان را با وعده پول از ادای شهادت بازدارد یا آنها را به ادای شهادت دروغ تطمیع کند و… بالعکس. گاهی علیالخصوص در مورد قاتلان عمدی یا متجاوزان جنسی پیش میآید که قربانی یا خانواده وی، ممکن است در اقدامی تلافیجویانه متهم آزاد را پیش از اثبات جرم به قتل برسانند. مجموع این مصالح باعث شده است تا بازداشت برخی متهمان، قبل از اثبات مجرمیت آنها مجاز باشد.