امتناع کسبه از تخلیه بناهای فرسوده

چندی بعد از وقوع حادثه پلاسکو در پایتخت بود که اعضای شورای چهارم شهر تهران از وجود پنج هزار مورد ساختمان با شرایط مشابه پلاسکو خبردادند، بناهایی که همچنان نیز ناایمن هستند.

۹۰ درصد بناهای تهران ایمن نیستند
پس از تخریب بنای ۵۴ ساله پایتخت، آمارهای ارائه شده درباره ساختمان‌های غیرایمن به تدریج دچار تغییر، شاید هم تعاریف تخصصی‌تر شد. به‌عنوان مثال زهرا صدر اعظم نوری رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای پنجم شهر تهران از شناسایی هفت هزار و ۳۰۰ ساختمان ناایمن در تهران، خبر داد و گفت که چند ساختمان‌ به دلیل ناایمن بودن پلمپ شدند.
ضمن اینکه مسئولان سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری نیز اعلام کردند که براساس بازدید‌های کارشناسان این سازمان در سطوح مختلف از ساختمان‌هایی که امکان ورود به آنها امکان پذیر بود، ۲۴۳ساختمان بسیار پرخطر در تهران شناسایی شده است. البته از این تعداد در گام نخست هفت بنا پلمب شد و مالکان برخی از آنها برای ایمن سازی آنها دست به کار شدند. موضوع آنجا جدی‌تر می‌شد که عنوان شد اگر بخواهیم تمام فاکتور‌های ایمنی را لحاظ کنیم، ۸۵ تا ۹۰ درصد ساختمان‌های تهران ایمنی لازم را ندارند.اما معیارهای این نا ایمن بودن چه بود؟ باید گفت؛ در ساختمان‌های نا ایمن احتمال وقوع حوادث ناگواری که می‌تواند منجر به خسارات مالی یا تلفات انسانی شود، زیاد است.به عنوان مثال از بعد وقوع آتش سوزی یک ساختمان ناایمن به دلیل قابل اشتعال بودن مصالح درجه اشتعال پذیری و ناایمنی نیز زیاد است، زیرا سرعت رشد حریق افزایش می‌یابد و آتشی که تولید می‌کند، احتمال فرار افراد را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه ساختمان‌ها باید بر اساس مقررات ملی و بین المللی برای هر فرد دو گزینه فرار داشته باشد. البته این به جز پله‌های فرار است، بنابراین فراهم نبودن این موارد از جمله شاخص‌های جدی برای نا ایمن بودن یک سازه عنوان می‌شود. در این میان باید به منطقه‌بندی حریق نیز اشاره کرد، یعنی جدا سازی واحدهای تصرف از یکدیگر، اینکه وقتی اتاقی دچار آتش می‌شود، نباید آتش به سرعت به فضاها و اتاق‌های مجاور آن سرایت کند، براین اساس دیوارها باید با مصالح مقاوم حریق پوشش داده شده باشند.مواردی که بی‌توجهی به آنها موجب آمار بالای بناهای غیرایمن در کلانشهر تهران شده است. این درحالی است که به اعتقاد علیرضا رحمتی، عضو سازمان نظام مهندسی تهران یکی از اصلی ترین دلایل وجود ساختمان های نا ایمن عدم هماهنگی دستگاه‌های اجرایی مختلف در حوزه ساخت‌وساز است. نکته مهمی که غفلت از آن نیز عواقب ناخوشایندی را با خود به همراه خواهد داشت. اشاره به این نکته ضرورت دارد که بسیاری از ساختمان‌هایی که در این مقوله جای می‌گیرد بناهای تجاری با عمر بالا هستند.

برای ساختمان‌های ناایمن اخطاریه زده‌ایم
در این میان هرچند که محمود قدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با اشاره به ابلاغ دستورالعمل‌های ایمنی به اماکن ناایمن مرکز پایتخت، عنوان می‌کند؛ تقریبا برای بیشتر ساختمان‌های ناایمن اخطاریه زده‌ایم و امسال در فاز عمل، بخش حقوقی و قضایی همکاری می‌کنند تا کار به سرانجام برسد. اما واقعیت این است که بسیاری از این ساختمان‌ها در مرکز شهر واقع شده و تراکم جمعیت و بار اشتعال بالایی دارند، مانند آلومینیوم و علاء‌الدین که اهمیت و تسریع در عملکرد رسیدگی به آنها را بیشتر و بیشتر اما این روند را دچار چالش‌هایی می‌کند. در برخی از موارد نیز مالک یا مالکان بنا چندان رغبتی به همکاری و هزینه کردن برای ایمن سازی ندارند.
به‌طور نمونه می‌توان به ساختمان دراکولا اشاره کرد که طبق اظهارات قدیری غیرقابل استفاده است و مالکش نیز در زمینه ایمن‌سازی همکاری نمی‌کند. از سوی دیگر مستاجران هم می‌ترسند که با کار بازسازی و بهسازی، سرقفلی که دارند را ازدست بدهند. بنابراین اگر قرار باشد هر بار یا در غالب از ساختمان‌ها این رویه تکرار شود به جمله معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران می‌رسیم که گفته است، با این شرایط اگر بخواهیم کار ایمن‌سازی انجام دهیم باید عمر نوح داشته باشیم. این در حالی است که طیبه سیاوشی، عضو مجمع نمایندگان استان تهران، نظر دیگری دارد، زیرا که به اعتقاد وی بحث توجه به ایمنی ساختمان‌های فرسوده پس از حادثه پلاسکو محدود به ماه‌های اولیه پس از وقوع حادثه شد و در ساختمان‌های موجود فعلی نظارت‌ها بر میزان ایمنی بعید به نظر می‌رسد. سیاوشی این را هم می‌گوید که متاسفانه پس از حادثه پلاسکو مستاجران و کسبه این ساختمان برای استفاده از یک مکان دیگر جهت کسب و کار دچار مشکل شدند، به طوری که اقدامات عملی برای قول و قرارها با کندی انجام شد. موضوعی که خود می‌تواند نگرانی‌هایی برای دیگر مالکان بناهای نا ایمن ایجاد کند. آنچه که موجب شده تا نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس درمجلس به این موضوع اشاره کند که اطمینان لازم برای کسبه جهت ارتقاء شرایط کسب و کار درنوسازی ساختمان های فرسوده وجود ندارد. آنچه خود می‌تواند مانع جدی برای بازسازی و ایمن‌سازی باشد. حتی شاید بتواند باعث شود تا ایمن سازی چنین مراکزی با تاخیر فراوان اجرایی شود که خود نیز احتمال وقوع حادثه و افزایش میزان خسارت را نیز بیشتر و بیشتر می‌کند. بنابراین شاید بهتر باشد در گام اول این اطمینان خاطر را به کسبه‌های مشغول به کار در این زمینه داد که معیشت‌شان دچار مشکل نخواهد شد.

جمایت