
احتمال تقویت عرضه از سوی بازارساز
آنطور که فعالان بازار میگویند احتمال کاهش بیشتر قیمت دلار وجود دارد. از نگاه آنها، بازارساز در صورت تقویت منابع ارزی میتواند حرف اول را در بازار بزند. از نگاه آنها شاید ارزش واقعی دلار در شرایط کنونی زیر ۲۰ هزار تومان نباشد، ولی در صورت آزادسازی منابع ارزی، بازارساز از آنها در بازار استفاده خواهد کرد و حتی ممکن است قیمت دلار را به زیر مرز ۲۰ هزارتومانی هدایت کند. در چنین شرایطی، بهنظر میرسد نوسانگیران میتوانند فعالیت بیشتری در بازار داشته باشند و خریداران میانمدت نمیتوانند به راحتی کسب سود کنند.
نرخ کنونی ارز فراتر از ارزش واقعی است
محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نرخ کنونی ارز را فراتر از ارزش واقعی آن عنوان کرد. وی با بیان این مطلب گفت: نرخ ارز در روزهای آینده با توجه به کم شدن تقاضای کاذب در بازار کاهش یافته و به نرخ اقتصادی نزدیک میشود.
وی افزود: براساس قانون برنامه ششم توسعه مدیریت نرخ ارز در اقتصاد کشور برعهده بانک مرکزی و مبنای آن نرخ شناور مدیریت شده است به این معنا که نرخ ارز باید براساس عرضه و تقاضا در بازار با مدیریت بانک مرکزی تعیین شود؛ با توجه به رویکرد مذکور افزایش و کاهش نرخ ارز براساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار، فضای روانی و سفته بازی است.
پورابراهیمی در پاسخ به برخی اظهارات در خصوص مخالفت مجلس با کاهش نرخ ارز نیز گفت: مجلس نه تنها از کاهش نرخ ارز جلوگیری نکرد، بلکه معتقد است نرخ کنونی ارز فراتر از ارزش واقعی بوده و ناشی از سفته بازی و فضای روانی است.
این نماینده مردم در مجلس ادامه داد: براساس مصوبه مجلس در بودجه، بانک مرکزی میتواند به منظور بازارگردانی، نرخ ارز را در بازار با افزایش یا کاهش درصد مشخصی، عرضه کند به این معنا که نرخ بازار هر عددی بود بانک مرکزی مکلف است، تنظیم گری کند. رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با طرح این پرسش که آقای جهانگیری باید پاسخ دهد چرا در سالهای گذشته دولت اقدام مناسبی در جهت کاهش نرخ ارز انجام نداد؟ به خانه ملت گفت: تصمیم مجلس نرخ ارز شناور مدیریت شده براساس حکم برنامه ششم است که تکلیف بانک مرکزی و سایر دستگاهها در این قانون مشخص شده است.
دست باز دولت برای کاهش نرخ ارز
همچنین یک کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه برخلاف ادعای برخی مسئولان ، قانون بودجه امسال مانع کاهش نرخ ارز در بازار نیست، گفت: مندرجات تبصره یک قانون بودجه صرفاً جلوی توزیع رانتی ارز را گرفته است.
داریوش ابوحمزه در پاسخ به این سوال که آیا قانون بودجه امسال، دست دولت و بانک مرکزی برای کاستن از نرخ ارز را بسته است به مهر گفت: در یکی از بندهای تبصره یک قانون بودجه ۱۴۰۰ آمده است: «به منظور پایش (کنترل) بازار ارز بانک مرکزی مجاز است نسبت به عرضه ارز به نرخ حداکثر تا دو درصد کمتر از نرخ سامانه معاملات الکترونیکی (ای. تی. اِس) اقدام نماید»؛ اما این معنای بسته بودن دست بانک مرکزی برای کاستن از نرخ ارز نیست.
وی توضیح داد: دو دسته ارز در اختیار بانک مرکزی قرار دارد؛ دسته اول ارز حاصل از فروش نفت است که سهم دولت از این درآمد، در اختیار بانک مرکزی قرار میگیرد و بانک مرکزی میتواند با تصمیم دولت این ارز را برای مصارف مختلفی هزینه کند. مثلاً طی سالهای گذشته، دولت تصمیم گرفت بخشی از این ارز را به جای عرضه با نرخ نیما، با نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای واردات اقلام مختلف پرداخت کند.
این کارشناس بودجه ادامه داد: اما بخش دیگری از منابع ارزی در اختیار بانک مرکزی، در واقع داراییهای خارجی بانک مرکزی است که بخشی از این دارایی، «باکیفیت» است؛ «باکیفیت» به این معنا که کاملاً در دسترس و از نوع ارزهای ارزنده است. طبیعتاً بانک مرکزی باید این داراییهای خارجی را به عنوان پشتوانهای برای اجرای سیاستهای ارزی خود مورد استفاده قرار دهد و نباید این منابع را برای مصارف جاری اعم از واردات و با نرخی غیرمعمول هزینه کند.
ابوحمزه تصریح کرد: نگرانی مجلس این بود که بانک مرکزی با فشار دولت این داراییهای ارزی با کیفیت را با نرخ پایین صرف واردات کند و به همین دلیل بند مذکور در تبصره یک بودجه گنجانده و تبدیل به قانون شد.
کاهش تدریجی ارز در دستور کار بانک مرکزی
رییسکل بانکمرکزی نیز درمورد روند کاهشی نرخ ارز گفت: این روزها در برخی از اظهارات تلاش میشود اقدامات بانک مرکزی را برای تعدیل نرخ ارز که در راستای تلاش برای تقویت ارزش پول ملی و پاسخ به مطالبه مهم مردم است، اقدامی سیاسی جلوه دهند.
عبدالناصر همتی با بیان اینکه روند کاهشی نرخ ارز و تقویت ارزش پول ملی مطالبه مهم مردم است درمورد سیاست بانکمرکزی درخصوص مدیریت بازار ارز تاکید کرد: قبلا هم گفتهام بانکمرکزی به دور از هیجانات غیرمنطقی و بهصورت تدریجی متناسب با عوامل موثر برعرضه وتقاضای ارز دربازار ثانویه و افزایش قدرت بازارسازی خود، بازار را به سمت تعادل راهبری و مدیریت خواهد کرد.حمایت