مهم‌ترین دلایل کسری بودجه صندوق‌های بازنشستگی
برخی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند سال آینده به عبارتی سال ۹۸ صندوق‌های بازنشستگی با حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه خواهند بود. آنچه که موجب شده تا دولت از بحران آب، محیط زیست و صندوق‌های بازنشستگی به‌عنوان سه مسئله مهم در پنج سال آینده یاد کند. این درحالی است که بررسی دلایل بروز این مشکل که با گذران زندگی و معیشت قشر بزرگی از جامعه گره خورده است، اگر به تدوین و اجرایی شدن راهکارهای عملیاتی منجر شود، می‌تواند گره‌گشا باشد و از بروز دل نگرانی بزرگ جلوگیری کند.
ورشکستگی ۱۸ صندوق
بحرانی بودن وضعیت صندوق‌های بازنشستگی و ورشکستگی آنها موضوعی است که در طول سال‌های اخیر بارها و بارها از سوی مسئولان تکرار شده است. در قالب این هشدار که چنانچه تدابیر لازم برای کاهش این بحران انجام نشود، تا یک دهه دیگر با فاجعه در این خصوص مواجه خواهیم شد، اما اینکه چه مواردی موجب شده تا بزرگترین منبع مالی و تامین معیشت بازنشستگان دچار این چالش شود، موضوعی است که بررسی علل آن می‌تواند از بروز یک اتفاق اقتصادی اثرگذار و نامطلوب بر معیشت میلیون‌ها سالمند در کشور جلوگیری کند.
آنچه که رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت و گو با خانه ملت، آن را یکی از سه ابر چالش کشور می‌داند. به گفته وی ۱۸ صندوق از ۲۰ صندوق بازنشستگی کشور ورشکسته هستند و برخی از صندوق‌ها به ازای دو نفر پرداختی به یک نفر مستمری می دهند. شرایطی که موجب شده تا اسماعیل گرجی پور، مدیرکل بیمه های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تشکیل کمیته حل بحران صندوق های بازنشستگی خبر دهد و اینکه براساس گزارش‌هایی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره وضعیت صندوق‌های بازنشستگی به دولت و مجلس ارائه شده، تمام قوا به نوعی مصمم هستند تا از بروز بحران و افزایش این مشکلات پیشگیری کنند.
علت چیست؟
اما بروز این مشکل معلول چه علت‌هایی بوده، موضوعی است که درباره آن باید گفت؛ طبق اظهارات، علی اصغر بیات، رییس کانون عالی بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی چند عامل عمده باعث بحران صندوق‌ها شده است. به عنوان نمونه در این صندوق‌ها تنها شاهد خارج شدن منابع هستیم. صندوق‌ها از ورود و خروجی متناسب بهره‌مند نیستند. از سوی دیگر وی تصویب قوانین و مقررات غیرکارشناسی و بدون در نظر گرفتن بار مالی در دو دهه اخیر را از دیگر عواملی می‌داند که موجب ایجاد بحران در این صندوق‌ها شده‌است.
با این وجود گروهی از کارشناسان مواردی از جمله بیکاری، بازنشستگی زودهنگام، رکود اقتصادی و پیری جمعیت کارگر در ایران را از دیگر دلایل ناکارآمدی این صندوق‌ها می‌دانند. توجه داشته باشید طبق داده‌های مرکز آمار ایران، در حدود ۲/۹ درصد یا ۵/۷ میلیون نفر از ۸۰ میلیون نفر جمعیت ایران را شهروندان مسن تشکیل می‌دهند. ضمن اینکه کارشناسان جمعیت پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۱۴۰۰ جمعیت سالخورده به ۱۰ درصد کل جمعیت و در سال ۱۴۰۴ به ۳۰ درصد برسد. امار و ارقامی که حکایت از ضرورت یافتن راهکارهای کوتاه مدت و بلند مدت را در این خصوص گوشزد می‌کند.
واگذاری شرکت‌های زیان‌ده
البته فهرست دلایل بروز این مشکل به همین‌جا ختم نمی‌شود و باید گفت؛ تعداد زیادی از شرکت‌های واگذار شده به این صندوق‌ها، کاملاً زیان‌ده و ورشکسته بوده تا حدی که توان پرداخت حقوق کارگران خود را ندارند و در قالب رد دیون به صندوق های بازنشستگی تحمیل شده‌اند. آنچه که بیات آن را اینگونه بیان می‌کند، اینکه در این شرایط نه تنها کمکی به صندوق‌ها نشده، بلکه بار مضاعفی نیز بر دوش آنها گذاشته شده است.در این اوضاع و احوال خضری، به عنوان رییس کارگروه و طراح طرحی که به دنبال ارتقاء کیفیت و کارآمد سازی صندوق بازنشستگی است، تاکید دارد که صندوق بازنشستگی کشوری از دولت کمک می‌گیرد و صندوق تامین اجتماعی نیز به ازای هر ۶/۵ نفر که پول واریز می کنند یک نفر مستمری بگیر دارند، در حالی که استاندارد این حوزه این است که از ۵/۶ نفر که پول واریز می کنند یک نفر باید مستمری بگیرد؛ اگر از این نسبت کاهش پیدا کند صندوق دچار مشکل می شود. این در حالی است که ما در بعضی از صندوق های بازنشستگی به ازای هر دو نفر به یک نفر مستمری می‌دهیم. اما چه باید کرد؟ راهکاری که این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ارائه می‌دهد، این است که صندوق های بازنشستگی به جای بنگاه داری و کارخانه داری مدیریت مالی داشته باشند. طرحی که نمایندگان در این خصوص به مجلس ارائه داده‌اند و شامل هشت ماده می‌شود. براین اساس صندوق‌ها می‌توانند پول هایشان را در بورس و مراکز سود ده سرمایه گذاری کنند. به‌هرحال همانطور که وی بیان کرده است درحال حاضر تنها صندوق تامین اجتماعی و تا حدودی صندوق بانک ها ورشکسته نیستند. گزارش‌ها نشان‌می‌دهد دولت امسال باید اعتباری حدود ۴۰هزار میلیارد تومان به صندوق‌های بازنشستگی به‌خاطر کسری بودجه آنها کمک کند؛ بودجه‌ای که تقریبا معادل یارانه نقدی است که دولت در طول سال می‌پردازد. درغیر این صورت این صندوق‌ها قادر نخواهند بود حقوق مستمری‌بگیران را به موقع پرداخت کنند. راهکاری که حداقل می‌تواند از بروز بحران بزرگ دراین صندوق‌ها جلوگیری کند یا حداقل آن را به تاخیر بیاندازد.
حمایت
نویسنده
دو پیش‌نیاز مهار تورم در اقتصاد ایران 
سامانه ثبت معاملات خودرو چیست ؟ 
وکالت دادن از خارج کشور 
مدیریت اموال ایرانیان خارج از کشور 
مسئولیت پیمانکار و کارفرما طبق شرایط عمومی پیمان