
با توجه به این ماده مشخص میشود که چنانچه اجرای حکم به دلایلی از جمله عدم دستیابی به محکومعلیه یا اموال وی یا به هر علت دیگری در مدت زمان خاصی امکانپذیر نباشد، این امر موجب نمیشود که محکومله (شخصی که رای به نفع وی صادر شده است) دیگر حقی برای تعقیب عملیات اجرایی نداشته باشد.
فقط در صورتی که از زمان صدور اجراییه پنج سال گذشته شده باشد، محکومله باید درخواست صدور اجراییه جدید کند و در این صورت عملیات اجرایی ادامه پیدا میکند.
با اینکه برای اجرای حکم در قانون مدت مشخصی تعیین نشده است، اما این قاعده، استثنائاتی هم دارد، که به شرح ذیل است:
اجرای حکم تخلیه در قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶
از جمله این استثنائات در خصوص اجرای حکم تخلیه در ماده ۲۸ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶ آمده است.
بدین صورت که در مواردی که حکم تخلیه عین مستأجره با پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت صادر و قطعی میشود، موجر مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، وجه معینه (مبلغ مربوط به حق کسب یا پیشه یا تجارت ) را در صندوق دادگستری تودیع کرده یا ترتیب پرداخت آن به مستأجر را بدهد. در غیر این صورت، حکم مزبور ملغیالاثر خواهد بود.
البته اگر طرفین در خصوص تخلیه، مدت بیشتری را توافق کرده باشند، به آن توافق عمل میشود.
در صورتی که حکم تخلیه بدون پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت صادر شود، موجر باید ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، تقاضای صدور اجراییه کند. در غیر این صورت حکم صادرشده ملغیالاثر میشود.
در این مورد هم اگر بین موجر و مستأجر برای تأخیر تخلیه توافق شده باشد به توافق عمل میشود.
مورد دیگری هم برای اجرای حکم در زمان معین در ماده ۱۹ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶ پیشینی شده و آن در صورتی است که مستاجر بر اساس تجویز دادگاه میتواند منافع مورد اجاره را به دیگری منتقل کند.
در این صورت منافع مورد اجاره باید ظرف ۶ ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی با سند رسمی به مستاجر جدید انتقال یابد. در غیر این صورت حکم مزبور ملغیالاثر میشود.
اجرای حکم طلاق در قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱
در صورتی که طلاق به درخواست زوجه باشد، دادگاه حسب مورد، مطابق قانون به صدور حکم الزام زوج به طلاق یا احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق مبادرت میکند. (ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده )
مدت اعتبار حکم طلاقی که بر این اساس صادر شود، ۶ ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی فرجامی یا انقضای مهلت فرجامخواهی است.(ماده ۳۳ قانون حمایت خانواده) در صورتی که در این مدت حکم طلاق اجرا نشود، حکم مزبور ملغیالاثر میشود.
اجرای حکم گواهی عدم امکان سازش
در صورتی که طلاق، توافقی یا به درخواست زوج باشد، دادگاه به صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام میکند. (ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده )مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای تسلیم به دفتر رسمی ازدواج و طلاق سه ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی قطعی یا قطعی شدن رأی است.
چنانچه گواهی مذکور ظرف این مهلت تسلیم نشود یا طرفی که آن را به دفترخانه رسمی طلاق تسلیم کرده است، ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم در دفترخانه حاضر نشود یا مدارک لازم را ارایه نکند، گواهی صادرشده از درجه اعتبار ساقط است. (ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده) .