
دعوای الزام به فک رهن
در مواردی که وامگیرنده همه اقساط و بدهیهای خود را میپردازد، اما طلبکار ملک را فک رهن نمیکند، صاحب ملک میتواند دادخواست الزام به فک رهن را طرح کند.
تصور کنید شخصی ملکش را بابت بدهی یا وامی که از بانک یا سایر اشخاص دریافت کرده است، در رهن قرار داده باشد.
در مواردی که وامگیرنده (راهن) تمامی اقساط و بدهیهای خود را میپردازد، اما طلبکار (مرتهن) ملک را فک رهن نمیکند، صاحب ملک میتواند دادخواست الزام به فک رهن را طرح کند.
حالت دیگر زمانی است که مالک، ملک در رهنش را با مبایعهنامه عادی به دیگری منتقل میکند و متعهد میشود که تا زمان تنظیم سند رسمی، ملک را از رهن خارج کند؛ ولی در موعد مقرر موفق به چنین کاری نمیشود.
در این مورد، خریدار که از خارج نشدن ملک از رهن، زیان میبیند، میتواند طی دعوای الزام به فک رهن برای احقاق حق خود اقدام کند.
حالت سومی که میتوان تصور کرد، این است که بر اساس قرارداد مشارکت در ساخت، ملک در رهن بانک برده شده و سازنده متعهد شده باشد که نسبت به فک رهن ملک اقدام کند. در چنین مواردی نیز مالک یا هر ذینفع دیگری میتواند علیه سازنده، دادخواست الزام به فک رهن تقدیم کند.
همانطور که در سایر دعاوی ملکی نیز گفته شد، دادگاه محل وقوع ملک، صالح به رسیدگی به این دعاوی است. خواهان این دعوا هم شخصی است که خواستار فک رهن است. خوانده هم شخصی است که قانوناً یا بر اساس یک قرارداد، متعهد به فک رهن شده و مالک رسمی ملک باشد.
اگر تعهد فک رهن بر عهده شخصی غیراز بانک مرتهن باشد، اکثر محاکم معتقدند نیازی به نام بردن از بانک به عنوان یکی از خواندگان نیست و دادخواست صرفاً به طرفیت متعهد و ملک باید مطرح شود. اما نظر دومی وجود دارد که معتقد است باید نام مرتهن نیز به عنوان یکی از خواندگان مطرح شود.
در صورتی که محکومعلیه ظرف ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه، از اجرای حکم خودداری کند، طبق ماده ۴۷ قانون اجرای احکام مدنی، محکومله میتواند از دادگاه، توقیف اموال محکومعلیه و فروش آن اموال را تقاضا کند و از محل فروش اموال محکومعلیه، فک رهن انجام میشود.
در صورتی که محکومعلیه اموالی نداشته باشد، محکومله خود میتواند به پرداخت بدهی محکومعلیه به طلبکار و فک رهن اقدام کرده و سپس بدون آن که نیاز به حکم جدیدی از دادگاه باشد، از طریق اجرای احکام مدنی نسبت به توقیف اموال محکومعلیه یا جلب او جهت پرداخت مبالغ واریزشده بابت فک رهن اقدام کند. اگر هم محکومله نزد خود مبلغی به عنوان ثمن داشته باشد که متعلق به محکومعلیه است، میتواند بدون نیاز به حکم جدید از مبلغ مذکور کسر کرده و هزینههای فک رهن را پرداخت کند.حمایت
در مواردی که وامگیرنده (راهن) تمامی اقساط و بدهیهای خود را میپردازد، اما طلبکار (مرتهن) ملک را فک رهن نمیکند، صاحب ملک میتواند دادخواست الزام به فک رهن را طرح کند.
حالت دیگر زمانی است که مالک، ملک در رهنش را با مبایعهنامه عادی به دیگری منتقل میکند و متعهد میشود که تا زمان تنظیم سند رسمی، ملک را از رهن خارج کند؛ ولی در موعد مقرر موفق به چنین کاری نمیشود.
در این مورد، خریدار که از خارج نشدن ملک از رهن، زیان میبیند، میتواند طی دعوای الزام به فک رهن برای احقاق حق خود اقدام کند.
حالت سومی که میتوان تصور کرد، این است که بر اساس قرارداد مشارکت در ساخت، ملک در رهن بانک برده شده و سازنده متعهد شده باشد که نسبت به فک رهن ملک اقدام کند. در چنین مواردی نیز مالک یا هر ذینفع دیگری میتواند علیه سازنده، دادخواست الزام به فک رهن تقدیم کند.
همانطور که در سایر دعاوی ملکی نیز گفته شد، دادگاه محل وقوع ملک، صالح به رسیدگی به این دعاوی است. خواهان این دعوا هم شخصی است که خواستار فک رهن است. خوانده هم شخصی است که قانوناً یا بر اساس یک قرارداد، متعهد به فک رهن شده و مالک رسمی ملک باشد.
اگر تعهد فک رهن بر عهده شخصی غیراز بانک مرتهن باشد، اکثر محاکم معتقدند نیازی به نام بردن از بانک به عنوان یکی از خواندگان نیست و دادخواست صرفاً به طرفیت متعهد و ملک باید مطرح شود. اما نظر دومی وجود دارد که معتقد است باید نام مرتهن نیز به عنوان یکی از خواندگان مطرح شود.
در صورتی که محکومعلیه ظرف ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه، از اجرای حکم خودداری کند، طبق ماده ۴۷ قانون اجرای احکام مدنی، محکومله میتواند از دادگاه، توقیف اموال محکومعلیه و فروش آن اموال را تقاضا کند و از محل فروش اموال محکومعلیه، فک رهن انجام میشود.
در صورتی که محکومعلیه اموالی نداشته باشد، محکومله خود میتواند به پرداخت بدهی محکومعلیه به طلبکار و فک رهن اقدام کرده و سپس بدون آن که نیاز به حکم جدیدی از دادگاه باشد، از طریق اجرای احکام مدنی نسبت به توقیف اموال محکومعلیه یا جلب او جهت پرداخت مبالغ واریزشده بابت فک رهن اقدام کند. اگر هم محکومله نزد خود مبلغی به عنوان ثمن داشته باشد که متعلق به محکومعلیه است، میتواند بدون نیاز به حکم جدید از مبلغ مذکور کسر کرده و هزینههای فک رهن را پرداخت کند.حمایت