
دادگاه بدوي فردي را به اتهام سرقت موضوع ماده 656 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، غیابا به تحمل یک سال حبس و پنجاه ضربه شلاق محکوم میکند و به لحاظ گذشت شاکی، رد مال موضوعا منتفی اعلام میشود. متهم نسبت به حکم غیابی واخواهی میکند. وي در تمام مراحل رسیدگی نسبت به اتهام انتسابی خود اقرار دارد و دادگاه بدوي در مرحله واخواهی بدون ذکر علت ضمن رد واخواهی، مجازات حبس واخواه را از یک سال به دو سال و شلاق وي را نیز از پنجاه ضربه به هفتاد و چهار ضربه افزایش میدهد. آیا دادگاه بدوي در مرحله واخواهی حق افزایش مجازات را دارد؟ در صورت تشدید مجازات و تجدیدنظرخواهی محکومعلیه، تکلیف دادگاه تجدیدنظر که معتقد است دادگاه بدوي در مرحله واخواهی حق افزایش مجازات را ندارد، چیست؟ آیا باید راي ثانویه در مرحله واخواهی را اصلاح کند یا آن را نقض کرده و راي اولیه را غیابی را تایید کند؟ در هر صورت صدور راي به چه نحوی است؟
واخواهی حقی است که براي محکومعلیه حکم غیابی و جهت رسیدگی به دفاعیات وي مقرر شده است و در نتیجه، استفاده از این حق نباید مجوز تشدید مجازات محکومعلیه تلقی شود؛ به همین جهت در ماده 407 قانون آیین دادرسی کیفري مصوب سال 1392 تصریح شده است که دادگاه پس از واخواهی با تعیین وقت رسیدگی، طرفین را دعوت کرده و پس از بررسی ادله و دفاعیات واخواه، تصمیم مقتضی اتخاذ میکند. ملاک ماده 458 قانون مذکور نیز موید همین استنباط است. در صورت تشدید مجازات از سوي دادگاه بدوي در مقام رسیدگی به واخواهی محکوم و متعاقب آن، اعتراض محکوم به این راي، چنانچه دادگاه تجدیدنظر، تجدیدنظرخواه (محکوم) را بزهکار تشخیص دهد (بزهکاري وي را احراز کند)، با لحاظ ماده 457 قانون آیین دادرسی کیفري مصوب سال 1392 میزان مجازات را بهنحوي که از میزان مجازات تعیینشده در مرحله غیابی (حکم غیابی) بیشتر نباشد، اصلاح میکند و تذکر لازم را به دادگاه نخستین میدهد.
حمایت