خطرات قرارداد مجوز بهره‌برداری انحصاری

در کنار مزایای مجوز بهره‌برداری انحصاری، ممکن است طرفین با خطراتی مواجه باشند که منافع بالقوه آن‌ها را تهدید کند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

خطرات مربوط به مجوز دهنده

تحریک رقبا

در موردی که دسترسی انحصاری به حقوق مالکیت صنعتی یک مزیت رقابتی محسوب می‌گردد مجوزدهندگان با خطر تحریک رقبای مجوزگیرنده انحصاری به ایجاد جایگزینی برای مال فکری مجوز داده شده مواجه هستند.

در صورت موفقیت شخص ثالث در تجاری سازی مال فکری جایگزین، مجوزدهنده چاره ای ندارد جز اینکه افول ارزش مال فکری خود را به نظاره بنشیند یا اینکه اگر مال فکری جایگزین، ناقض به نظر برسد، در پی یک جبران قانونی باشد.

یکی از راهکارهایی که ممکن است مجوزدهنده در مقابل چنین خطری اتخاذ کند، عبارت است از راهبرد اعطای مجوزهای غیر انحصاری و در نتیجه، قابل دسترس کردن گسترده مال فکری. اشخاص ثالث علاقه‌مند به مال فکری مجوز دهنده عموما درخواهند یافت که انعقاد قرارداد مجوز بهره برداری از نظر وقت و هزینه نسبت به ایجاد یا به دست آوردن مال فکری جایگزین و گاه مواجه شدن با خطر اقامه دعوا در صورت نقض حقوق مجوز دهنده به وسیله مال فکری جایگزین، به صرفه‌تر است.

بهره برداری نامطلوب مجوزگیرنده از موضوع قرارداد

مجوزدهنده انحصاری باید تدابیری جهت افزایش احتمال بهره برداری مطلوب مجوزگیرنده از مال فکری موضوع قرارداد اتخاذ نماید. امکان بیان استانداردهای اجرای قرارداد در مجوز بهره برداری وجود دارد، ولی چنین تمهیدی اطمینان کافی نسبت به اجتناب از اختلافات مرتبط با اجرای تعهدات مجوزگیرنده به دست نمی‌دهد.

حتی تحمیل حق امتیاز حداقلی نیز محدودیت‌هایی دارد. اگر مجوز گیرنده به سختی بتواند از الزامات حق امتیاز حداقلی فراتر رود، باز هم مجوزدهنده ممکن است از درآمدهای بیشتری که احتمال داشت از انتخاب یک مجوزگیرنده جسورتر یا اعطای مجوزهای غیرانحصاری به دست آورد محروم گردد.

بنابراین، مسئله نحوه اجرای قرارداد توسط مجوزگیرنده همیشه به عنوان خطری بزرگ برای مجوزدهندگان باقی می‌ماند.

خطرات مربوط به مجوز گیرنده

تحریک رقبای مجوزگیرنده

در محیط‌های تجاری رقابتی، اعطای مجوز انحصاری راجع به حقوق مالکیت صنعتی با اهمیت، ممکن است رقبای مجوزگیرنده را نسبت به تحصیل یا ایجاد اموال فکری جایگزین یا حتی نقض حق مالکیت فکری تحریک نماید.

حتی در صورن عدم ارتکاب نقض قابل کشف، به میزانی که رقبای مجوزگیرنده دراین گونه تلاش‌ها موفق شوند، ارزش حقوق انحصاری مجوزگیرنده به شدت کاهش می‌یابد و مجوزگیرنده ممکن است در بازار دچار وضعیت نامطلوبی شود. این در حالی است که مجوز گیرندگان غیرانحصاری همین مال فکری با چنین خطراتی مواجه نخواهند بود چرا که رقبای آن‌ها گزینه دریافت مجوزبهره برداری را در اختیار خواهند داشت که معمولا انتخاب به صرفه‌تری است.

توقع و انتظار بیشتر مجوز دهنده

در مقایسه با مجوزگیرنده غیرانحصاری، مجوزدهنده ممکن است از مجوزگیرنده انحصاری تلاش بیشتری را در زمینه‌های عملیاتی و فکری یکسان خواستار شود.

دلیل این توقع بیشتر، دغدغه مجوزدهنده برای کم اثر کردن یکی از خطرات اعطا مجوزهای انحصاری یعنی قصور مجوزگیرنده در دستیابی به پیشرفت قابل قبول در تجاری سازی مال فکری است. این واقعیت، به نوبه خود، مجوزگیرنده را در صورت عدم اجرای تعهدات، در معرض تحمل جریمه‌ها، از دست دادن حقوق انحصاری با تمام حقوق ناشی از مجوز قرار می‌دهد.

قصور مجوزدهنده در تضمین موضوع قرارداد

یکی از جدی ترین خطرات پیشروی مجوزگیرنده، عبارت است از اینکه مجوزدهنده مال ناقض حقوق فکری دیگران را مجوز دهد یا در برابر نقض حقوق فکری موضوع مجوز انحصاری، اقدام قانونی نکند یا محرمانگی اسرار تجاری موضوع قرارداد را حفظ ننماید. در این خصوص مجوز گیرنده باید تلاش کند تا حد ممکن در قرارداد به این موضوع پرداخته شود.