اما و اگرهای طرح راننده‌محور شدن بیمه شخص ثالث

این طرح موافقان و مخالفانی دارد. پیش از این در چهار پنج سال گذشته موضوع صدور بیمه‌های راننده‌محور مطرح شده بود و آن روزها هم این موضوع موافقان و مخالفان خاص خود را داشت.

تشویق رانندگان کم خطر و تنبیه پرخطرها
روز گذشته رییس کل بیمه مرکزی ضمن بیان توضیحاتی در این خصوص گفت: «راننده محور شدن بیمه شخص ثالث به مفهوم صدور بیمه نامه برای هر راننده نبوده و کماکان این بیمه برای وسیله نقلیه صادر خواهد شد.»
غلامرضا سلیمانی اظهار داشت: «بر این اساس بیمه نامه شخص ثالث صرفا برای خودرو صادر می‌شود و به هیچ وجه چند بیمه نامه برای یک وسیله نقلیه صادر نمی شود که در این طرح ویژگی‌های راننده یا رانندگان وسیله نقلیه مانند مشخصات و سوابق شخصی و بیمه ای در تعیین حق‌بیمه و ارزیابی ریسک بیمه‌گذار دخیل خواهد بود.»
رییس کل بیمه مرکزی افزود: «در حال حاضر سوابق بیمه‌ای راننده در محاسبه حق‌بیمه اعمال می‌گردد به نحوی که طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۸ قانون بیمه شخص ثالث، رانندگانی که خسارتی دریافت نکرده باشد، سالانه مشمول تخفیف در حق‌بیمه می‌شوند که این تخفیف در صورت عدم ایجاد خسارت در سال‌های آینده تا ۷۰ درصد افزایش می‌یابد.»
وی تصریح کرد: «با توجه به تکالیف قانونی مربوط مصرح در قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵ طی سال‌های اخیر برخی از عوامل مربوط به ویژگی راننده را در ارزیابی ریسک و تعیین حق‌بیمه و تخفیف یا اضافه نرخ لحاظ کرده و مقررات مربوط را به شرکت‌های بیمه ابلاغ کرده است. به عنوان نمونه در حال حاضر وفق مقررات ماده ۱۸ قانون بیمه شخص ثالث، رانندگان که در سوابق خود نمرات منفی یا تخلفات حادثه‌ساز داشته و در سامانه راهنمایی و رانندگی ثبت شده باشند، به تناسب حق‌بیمه آنها افزایش می‌یابد. از سوی دیگر به منظور تشویق رانندگان مجرب، بیمه مرکزی با همکاری نماینده نیروی انتظامی آیین‌نامه‌ای را به دولت پیشنهاد کرده است که به موجب آن دارندگان گواهینامه طی دوره آموزشی رانندگی ایمن و کم خطر مشمول ۱۰ درصد تخفیف در حق‌بیمه خواهند شد.»
سلیمانی تاکیدکرد: «به هیچ عنوان این بحث مطرح نیست که برای هر نفر یک بیمه نامه صادر شود و اتفاقا با اجرای این طرح رانندگان کم خطر تشویق و رانندگان پر خطر تنبیه می‌شوند و بین رانندگان پر خطر و کم خطر تفکیک ایجاد می می شود.»
رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اعمال این عوامل را مستلزم دسترسی به اطلاعات رانندگان مندرج در سامانه نیروی انتظامی دانست و گفت: «به این منظور با نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مذاکرات و تفاهم‌هایی انجام شده است.»
وی اضافه کرد: «بیمه مرکزی در اجرای تکلیف قانونی خود مندرج در تبصره ۱ ماده ۱۸ قانون برای اعمال سایر ویژگی‌های راننده برنامه‌هایی را در دست اجرا دارد که مهمترین آن ایجاد زیرساخت‌های اطلاعاتی برای اعمال ویژگی‌های فردی راننده از قبیل سن و سابقه رانندگی وی در محاسبه حق‌بیمه شخص ثالث است. به نحوی که تا پایان برنامه ششم این تکلیف قانونی اجرا خواهد شد.»
کاظم طلایی پاشیری، رییس انجمن ارزیابان خسارت حرفه‌ای صنعت بیمه نیز در این خصوص گفت: «پرداخت حق بیمه راننده‌محور برای بیمه‌نامه‌های شخص ثالث در همه جای جهان جاری است و قاعدتا رانندگان به دلیل تخصص‌ها و توانمندی‌های مختلف خود، تبحر بهتری در رانندگی دارند که این موضوع به طور قطع، می‌تواند در پذیرش ریسک مربوط به آنها از سوی شرکت‌های بیمه موثر باشد.»
وی افزود: «به همین دلیل است که بیمه مرکزی تصمیم گرفته تا به این سمت حرکت کند تا بیمه‌نامه های شخص ثالث به صورت راننده‌محور صادر گردد؛ البته این کار دلایل علمی و فنی لازم را هم دارد؛ به این معنا که یک راننده جوان ممکن است تبحر کافی یا قدمت کافی در رانندگی را نداشته و بنابراین تجربه کم او در رانندگی، سبب افزایش ریسک تصادفات شود؛ همانطور که افراد فرسوده و بازنشسته نیز هر لحظه ممکن است حین رانندگی مرتکب خطا شده و تصادف بزرگی را شکل دهند؛ پس بیمه‌های راننده محور کاملا بر پایه و اساس توانمندی افراد شکل می‌گیرد و ریسک در آن موثر است.»

نبود زیرساخت لازم پاشنه آشیل طرح
با این وجود جعفر سلطانی احمد آباد، سرپرست مدیریت بیمه‌های خودرو یکی از شرکت های بیمه اجرایی شدن این طرح را در شرایط فعلی، فاقد قطعیت عنوان کرد و گفت: «زیرساخت اجرای چنین بیمه نامه‌ای مهیا نبوده و فرهنگ سازی مورد نیاز آن نیز صورت نگرفته و بعید است بتوان آن را به این زودی ها اجرایی کرد.»
این موضوع نگرانی ها و ابهاماتی برای دارندگان اتومبیل ایجاد کرده است. یکی از آنها در این خصوص گفت: «نگرانی از بابت هزینه‌های مترتب بر خرید بیمه‌نامه شخص ثالث با این طرح به اوج می‌رسد. به خصوص اینکه در برخی خانواده‌ها از یک اتومبیل، چندین نفر استفاده می‌کنند و اگر قرار باشد که هر راننده برای خود به صورت جداگانه، بیمه‌نامه تهیه کند، هزینه هنگفتی به خانوارها تحمیل خواهد شد.»
جزییات این طرح هنوز از سوی بیمه مرکزی اعلام نشده است، اما شنیده ها حاکی است یکی از سناریوهای مطرح شده در این زمینه آن است که برای یک اتومبیل، تا سقف حداکثر سه راننده، نرخ مشخصی در نظر گرفته شود که مجموع خرید بیمه‌نامه از سوی هر یک از رانندگان، معادل با قیمت بیمه‌نامه شخص ثالث باشد که طی سال‌های گذشته با فرمول مشخصی تعیین می‌شده است.

حمایت