
این مسئله باعث شد تا به گفتوگویی با دکتر«رضا یگانه شکیب» استاد کالج سانتا مونیکا کالیفرنیای آمریکا درباره وضعیت اسکاتلند بپردازیم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
دلایل استقلالطلبی اسکاتلند
در همین راستا، یگانه شکیب در پاسخ به سئوالی درباره دلایل استقلالطلبی اسکاتلند در این برهه زمانی گفت: «در سال ۲۰۱۴، بیش از ۵۵درصد مردم اسکاتلند به طرح استقلال جواب نه دادند. اما حالا شرایط بسیار متفاوت با آن دوران است. در سال ۲۰۲۰ «نیکولا استورجن» وزیر اول اسکاتلند از برگزاری همهپرسی استقلال سخن به زبان میآورد. دلیل آن چند عامل است که اکنون مهیا شده است. نخست، حزب ملی اسکاتلند که حامی همیشگی استقلال هست در حال حاضر محبوبیت بسیار بالایی دارد. این حزب به رهبری «استورجن» محبوبیتی ۷۲درصدی نظر اسکاتلندیها دارد. آنها تواستند پیروزی قاطعی در انتخابات اسکاتلند کسب کنند و در پارلمان اسکاتلند که ۱۲۹ کرسی دارد، ۶۱ کرسی را تصاحب کنند». وی افزود: «حزب ملی اسکاتلند همچون در پارلمان بریتانیا نیز که اسکاتلند ۵۹ کرسی دارد ۴۷ کرسی را کسب کرده است. عامل دیگر مسئله برگزیت است. خانم استورجن روی دو موضوع مانور میدهد استقلال اسکاتلند و دیگری عضویت در اتحادیه اروپا. اتحادیه اروپا به اسکاتلند چراغ سبز نشان داده است. البته برای پذیرش اسکاتلند اتحادیه اروپا دو شرط برای اینها گذاشت. اول، باید یورو را بپذیرد. دوم، کسری بودجه باید در بیشترین حالت ۳ درصد تولید ناخالصی را تشکیل دهد. در سال ۲۰۱۴ این رقم در اسکتلند ۷ درصد بود. عامل سوم، وضعیت بسیاری بد کرونا در انگلیس و شیوه ضعیف مدیریت بوریس جانسون نخستوزیر این کشور است. نیکولا استورجن محبوبیت بسیاری بالایی دارد. نمونه اش مدیریت بسیار عالی وی در مبارزه با کرونا است. کرونا انگلیس را ویران کرد. این ویروس بسیاری از کسب و کارها را در انگلیس از بین برد. دولت بوریس جان از نظر مالی نتوانست حتی به کسانی که در بیمارستانها خدمت میکنند پاداش مالی دهد. نرخ شیوع در انگلیس به مراتب بیشتر از ایران است. چون در بریتانیا مساحت کوچک اما جمعیتی بالایی دارد. وزیر اول اسکاتلند به کادر درمان ۵۰۰ پوند پاداش داد و همینطور ۵۰۰ پوند به کسانی که در خانه خودمراقبتی انجام دهند. لذا این عوامل باعث شده که مردم اسکاتلند به این نتیجه برسند که زمینه طرح استقلال مجددا ایجاد شده و آنها میتوانند به طور کامل خود را مدیریت کنند هر چند این مدیریت و استقلال با دشواریهایی همراه باشد».
همهپرسی استقلال رای خواهد آورد
در ادامه این گفتوگو کارشناس مسائل اروپا به فرآیند برگزاری همهپرسی استقلال اسکاتلند پرداخت و گفت: به نظر میرسد با توجه میزان محبوبیت خانم استورجن و اینکه وی اجازه داده است که افراد بالای ۱۶ سال در انتخابات شرکت کنند، این همهپرسی این بار رأی بیاورد. این همه پرسی که قرار است در ماه می سال ۲۰۲۱ همزمان با انتخابات اسکاتلند برگزار شود رای لازم را کسب میکند. حزب ملی اسکاتلند برنامهریزی ویژه برای موفقیت این طرح کرده است.
نهاد سلطنت همیشه با استقلال مخالف است
یگانه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا نخستوزیری انگلیس و نهاد سلطنت با استقلال اسکاتلند موافق است یا مخالف گفت: «کسی که باید همهپرسی استقلال اسکاتلند را در نهایت باید تایید کند بوریس جانسون نخستوزیر انگلیس است و وی موضعش را در این باره اعلام کرده و گفته بود که اسکاتلندیها یک بار سال ۲۰۱۴ به استقلال نه گفتند و این برای یک قرن آنها کافی است. اما یک فاکتور مهم اینجا نهاد سلطنت است. این نهاد بیش از آنچه تصور میشود قدرت دارد. اینکه ملکه مایل به استقلال اسکاتلند باشد یا نه بسیار مهم است و نظر ملکه ممکن است بسته به جو سیاسی تغییر کند. یعنی آنها هزینه و فایده میکنند ببیند آیا وجود اسکاتلند مفید است یا نه؟ انگلیس یک زمانی هند را جواهر روی تاج شاه انگلستان معرفی میکرد اما وقتی هزینه نگهداری این جواهر از نظر سیاسی و اقتصادی سنگین شد آنها چه از نظر سیاسی و اقتصادی آن را رها میکنند». استاد دانشگاه سانتا مونیکا افزود: «اگر دولت انگلیس با استقلال مخالف باشد که به نظر بنده مخالف به نظر میرسد میتواند دست به چند اقدام بزند.اولا، نخستوزیر میتواند رای همه پرسی را طبق قانون نپذیرد. دوم آنها میتواند از طریق مسائل اقتصادی اسکاتلند را تحت فشار قرار دهند. برای مثال دو بانک بسیار بزرگ در اسکاتلند تهدید کردند که در صورت استقلال به لندن مهاجرت خواهند کرد. نهاد سلطنت هنوز هم در همه جای بریتانیا شامل انگلیس، اسکاتلند، ولز و… بسیار صاحب نفوذ است و میتواند خط سیاسی در یک منطقه را با توجه به ابزاری که دارد تغییر دهد بدون اینکه حتی نامی از ملکه به میان آید. مثلا سه چهارم صادرات اسکاتلند به انگلیس است. اگر همین را با اخلال مواجه کنند ضربه شدیدی به اعتبار استورجن میخورد. در بعد سیاسی نیز سیستم حکومتی میتواند باعث تضعیف وجهه خانم استورجن شوند ومثلا به حزب رقیب وی کمک کند. البته در پاسخ خانم استورجن میتواند همه پرسی زودهنگام برگزار کند. اگر مشاهده بکند که انگلیس دارد کارشکنی میکند با توجه به میزان محبوبیتی که استورجن دارد این همه پرسی را زودتر برگزار خواهد کرد.
تاثیر انتخابات آمریکا بر استقلال اسکاتلند
یگانه در ادامه با توجه به برگزاری انتخابات در آمریکا و پیروزی جو بایدن گفت: «به نظر نمیرسد آمدن بایدن تاثیر چندانی داشته باشد. البته خود ترامپ و جانسون رابطه نزدیکی داشتند شاید این موضوع روی جانسون و وضعیت نخستوزیری وی تاثیر گذاشته باشد اما موضوع استقلال اسکاتلند یک موضوعی کاملا داخلی و مدتها در حال پیگیری هست و ربطی به کاخ سفید ندارد». وی همچنین در انتهای این گفتوگو از اهمیت الحاق اسکاتلند برای اتحادیه اروپا گفت که اروپا به این فکر میکند حالا که انگلیس را از دست داده دستکم اسکاتلند را بیافزاید. اسکالتلند دارای ذخایر نفت نیز هست. اروپا میتواند با وارد کردن انرژی ازاسکاتلند به اروپا از این ذخایر با قیمتی ارزان تر بهره ببرد. در نهایت باید گفت مردم اسکاتلند سالیان سال برای استقلال جنگیدهاند و به نظر میرسد این مهم هماکنون آماده انجام است. «نیکولا استورجن»، وزیر اول اسکاتلند روز -دوشنبه- گفت که هرچه این کشور زودتر به استقلال برسد، به نفع همه خواهد بود. وی در گفتوگو با شبکه تلویزیونی اسکای نیوز گفت: «به تمامی دلایل فکر کردهام و به این نتیجه رسیدهام که هرچه زودتر اسکاتلند به استقلال دست یابد و آیندهمان را در دست بگیریم، برای همه بهتر خواهد بود». وی در عین حال گفت که «روز مشخصی» را برای برگزاری همهپرسی دوم استقلال تعیین نمیکند، اما همچنین عنوان کرد که علاقه دارد این اتفاق در اوایل دوره بعدی پارلمان این کشور روی دهد که از سال آینده میلادی برگزار میشود. در نتیجه میتوان گفت با توجه به اراده وزیر اول اسکاتلند این همهپرسی به نتیجه برسد.